Are Your Enemies Innately Evil?
26.06.2007 © Eliezer Yudkowsky |
Όπως συζητήσαμε προηγουμένως, βλέπουμε υπερβολικά μεγάλο συσχετισμό μεταξύ των πράξεων τρίτων και των φυσικών τους τάσεων. Βλέπουμε παράξενες τάσεις που ταιριάζουν ακριβώς με την παράξενη συμπεριφορά που παρατηρούμε, αντί να αναζητήσουμε πραγματικές ή φανταστικές περιστάσεις που θα εξηγούσαν τη συμπεριφορά. Υποθέτουμε ότι είναι μεταλλάγματα.
Όταν κάποιος πραγματικά μας προσβάλει —κάνει κάτι που εμείς (ορθά ή λανθασμένα δεν εγκρίνουμε— τότε, παρατηρώ, πως η πλάνη του συσχετισμού διπλασιάζεται. Φαίνεται πως υπάρχει μια πολύ έντονη τάση να αποδίδουμε τις κακές πράξεις στην μεταλλαγμένη, σατανική φύση του Εχθρού. Όχι ως ηθικό σημείο, αλλά ως αυστηρή ερώτηση πρότερης πιθανότητας, θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι πιστεύει ο Εχθρός για την περίσταση που θα μείωνε την φαινόμενη παραδοξότητα της συμπεριφοράς τους. Αυτό θα μας επέτρεπε να υποθέσουμε μια λιγότερο παράδοξη τάση και έτσι να μειώσουμε την απιθανότητα την οποία φορτωνόμαστε.
Την 11η Σεπτεμβρίου 2001, δεκαεννιά άνδρες Μουσουλμάνοι έκαναν αεροπειρατεία σε τέσσερα αεροσκάφη σε μια εσκεμμένη αυτοκτονική προσπάθεια να προκαλέσουν ζημιά στις ΗΠΑ. Γιατί νομίζετε πως το έκαναν; Επειδή έβλεπαν τις ΗΠΑ ως ένα φάρο ελευθερίας στον κόσμο, αλλά είχαν γεννηθεί με την μεταλλαγμένη διάθεση να μισούν την ελευθερία;
Ρεαλιστικά μιλώντας, ο περισσότερος κόσμος δεν πλάθει στο μυαλό του την ιστορία της ζωής του με τον εαυτό του ως τον κακό της υπόθεσης. Η ιστορία του Εχθρού, όπως την βλέπει ο Εχθρός, δεν πρόκειται να κάνει τον Εχθρό να μοιάζει κακός. Αν ψάχνεις να εφεύρεις κίνητρα που θα έκαναν τον Εχθρό να μοιάζει κακός στον εαυτό του, τότε θα έκανες τελείως λάθος για το τι πραγματικά σκέφτεται ο Εχθρός.
Αλλά η πολιτική σκοτώνει το μυαλό. Ένα ντιμπέιτ είναι πόλεμος· τα επιχειρήματα είναι στρατιώτες. Όταν ξέρεις ποια μεριά υποστηρίζεις, πρέπει να υποστηρίξεις όλα τα επιχειρήματα της μεριάς αυτής και να επιτεθείς σε όλα τα επιχειρήματα που φαίνεται να υποστηρίζουν τον αντίπαλο· διαφορετικά είναι σαν να μαχαιρώνεις τους στρατιώτες σου πισώπλατα.
Αν ο Εχθρός ήταν σατανικός, τότε αυτό θα ήταν επιχείρημα υπέρ της πλευράς σου. Οποιοδήποτε επιχείρημα που στηρίζει την πλευρά σου πρέπει να στηριχθεί, ασχέτως του πόσο αστείο είναι -διαφορετικά ελαττώνεις την πίεση στο μέτωπο του πολέμου. Όλοι πασχίζουν να ξεπεράσουν το γείτονα σε πατριωτικό ζήλο και κανείς δεν τολμά να αντιμιλήσει. Σύντομα ο Εχθρός έχει κέρατα, φτερά νυχτερίδας και κυνόδοντες που στάζουν δηλητήριο. Αν αρνηθείς κάτι από αυτά ως αναληθές, τότε επιχειρηματολογείς εις όφελος του Εχθρού· είσαι προδότης. Ελάχιστοι θα κατανοήσουν πως δεν υπερασπίζεσαι τον Εχθρό, αλλά την αλήθεια.
Αν χρειαζόντουσαν μεταλλάγματα για να κάνουν τερατώδεις πράξεις, τότε η ιστορία του ανθρώπινου είδους θα ήταν διαφορετική. Τα μεταλλάγματα θα ήταν σπάνια.
Ίσως υπάρχει ο φόβος ότι η κατανόηση θα οδηγήσει στην συγχώρεση. Είναι πιο εύκολο να σκοτώνεις σατανικά μεταλλάγματα. Είναι πιο εμψυχωτική η κραυγή “Ψόφα, σιχαμερό γουρούνι!” παρά το “Ψόφα, άνθρωπε που θα μπορούσες να είσαι σαν εμένα, αλλά μεγάλωσες σε διαφορετικό περιβάλλον!”. Μπορεί να ένιωθες ενοχές να σκοτώνεις ανθρώπους που δεν είναι η προσωποποίηση του Εξαπεδώ.
Θεωρώ πως έχουμε την περίπτωση βαθιάς επιθυμίας για μια μονόπλευρη συζήτηση περί πολιτικής στην οποία η καλύτερη πολιτική δεν έχει κανένα μειονέκτημα. Αν ένας στρατός περνά τα σύνορα ή ένας τρελός σου την πέφτει με ένα μαχαίρι, οι εναλλακτικές πολιτικές είναι (α)αμύνσου (β)κάτσε να πεθάνεις. Αν αμυνθείς, μπορεί να χρειαστεί να σκοτώσεις. Αν σκοτώσεις κάποιον που θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να είναι φίλος σου, αυτό είναι τραγικό. Και είναι πράγματι τραγικό. Η άλλη επιλογή, το να κάτσεις να πεθάνεις, είναι επίσης τραγωδία. Γιατί πρέπει να υπάρχει μια μη τραγική επιλογή; Ποιος λέει ότι η καλύτερη διαθέσιμη εναλλακτική δεν πρέπει να έχει κανένα μειονέκτημα; Αν είναι να πεθάνει κάποιος, ας είναι αυτός που το ξεκίνησε, ώστε να αποθαρρυνθεί και η μελλοντική χρήση βίας και να ελαχιστοποιηθεί ο συνολικός αριθμός θυμάτων.
Αν ο Εχθρός έχει τυπική ψυχοσύνθεση και ενεργεί βάσει πεποιθήσεων που στη συγκεκριμένη περίπτωση θα καθιστούσαν τη βία συνήθη ανθρώπινη αντίδραση, τότε αυτό δεν σημαίνει πως οι πεποιθήσεις του είναι λανθασμένες. Επίσης δεν σημαίνει πως είναι και δικαιολογημένες. Σημαίνει πως θα πρέπει να σκοτώσεις κάποιον που είναι ο ήρωας της ιστορίας του και στο μυθιστόρημά τους ο πρωταγωνιστής θα πεθάνει στη σελίδα 80. Τραγωδία, αλλά καλύτερη από την εναλλακτική τραγωδία. Είναι η επιλογή που καλείται να κάνει κάθε αστυνομικός, κάθε μέρα, για να εμποδίσει τον μικρόκοσμό μας να μετατραπεί σε χάος.
Όταν αξιολογήσεις ορθά την ψυχολογία του Εχθρού -όταν ξέρεις πραγματικά τι γίνεται στο μυαλό του Εχθρού- η γνώση αυτή δεν θα έχει την ίδια αίσθηση με μια γερή γροθιά στην αντίπαλη πλευρά. Δεν θα σου δώσει το ίδιο ζεστό αίσθημα δίκαιης αγανάκτησης. Δεν θα σε κάνει να νιώσεις καλά με τον εαυτό σου. Αν η αξιολόγησή σου σε κάνει να στεναχωρηθείς υπερβολικά, τότε ίσως βλέπεις τον κόσμο όπως είναι πραγματικά. Σπανιότερα μια ακριβής αξιολόγηση ίσως σε κάνει να τρέμεις από φόβο, όπως όταν αντιμετωπίζεις ένα πραγματικό ψυχοπαθή ή νευρολογικά υγιής ανθρώπους με πεποιθήσεις που έχουν καταστρέψει εντελώς τη λογική τους (Σαϊεντολόγους ή μέλη του “Jesus Camp”).
Οπότε ας το παραδεχθούμε -οι αεροπειρατές της 11ης Σεπτεμβρίου δεν ήταν σατανικά μεταλλάγματα. Ήταν ήρωες στις ιστορίες τους και πέθαναν για αυτά που θεωρούσαν σωστά -την αλήθεια, την δικαιοσύνη και τον ισλαμικό τρόπο ζωής. Το ότι οι αεροπειρατές έβλεπαν έτσι τον εαυτό τους, δεν σημαίνει πως οι πεποιθήσεις τους ήταν ορθές. Το ότι οι αεροπειρατές έβλεπαν έτσι τον εαυτό τους, δεν σημαίνει πως πρέπει να συμφωνήσουμε πως ότι έκαναν ήταν δικαιολογημένο. Το ότι οι αεροπειρατές έβλεπαν έτσι τον εαυτό τους, δεν σημαίνει πως οι επιβάτες της πτήσης United Flight 93 θα έπρεπε να μείνουν αδρανείς και να αφήσουν να συμβεί ό,τι έγινε. Αυτό που σημαίνει είναι πως σε έναν άλλο κόσμο, αν είχαν μεγαλώσει σε ένα διαφορετικό περιβάλλον, οι αεροπειρατές ίσως ήταν αστυνομικοί. Και αυτό είναι πραγματικά τραγικό. Καλωσορίσατε στον πλανήτη Γη.
Τα σχόλιά σας είναι ευπρόσδεκτα / Your comments are welcome