Σ’αυτό το σημείο, οι υποστηρικτές του δυϊσμού συχνά παρουσιάζουν ένα φαινομενικά ανυπέρβλητο δίλημμα για οποιαδήποτε υλιστική αντιμετώπιση της ελεύθερης βούλησης. Στην υλιστική κοσμοθεώρηση τα πάντα που υπάρχουν είναι εν τέλει ύλη και ενέργεια, τα οποία υπακούν και τα δύο σε συγκεκριμένους φυσικούς νόμους. Αν δεν υπάρχει κάτι υπερφυσικό που να μπορεί να αψηφίσει αυτούς τους νόμους, τότε κάθε αλληλλεπίδραση που συμβαίνει, σε οποιοδήποτε επίπεδο, εν τέλει μπορεί να αναλυθεί βάσει των νόμων αυτών. Ο λόγος που νιώθω ένα συναίσθημα είναι οι νευρώνες στον εγκέφαλό μου, η αιτία που οι συγκεκριμένοι νευρώνες είναι ενεργοί και όχι άλλοι εξηγείται από τη χημεία και τον ηλεκτρομαγνητισμό, έπειτα αυτό αναλύεται στη θέση συγκεκριμένων μορίων μέσα στους νευρώνες κ.ο.κ.
Αλλά αυτό φαίνεται προβληματικό. Άλλωστε, η θέση των μορίων στον εγκέφαλό μου εξελίχθηκε βάσει των προαναφερθέντων φυσικών νόμων, που βασίστηκε σε προηγούμενες καταστάσεις κ.ο.κ. Αν αναπτύξουμε αυτή την αιτιακή αλυσίδα μέχρι το τέρμα, φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι κάθε μου ενέργεια έχει καθοριστεί από συνθήκες που ίσχυαν πριν ακόμα γεννηθώ. Αν το πάμε ακόμα πιο πίσω, φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι όλη η ιστορία του σύμπαντος, μαζί με τη ζωή μου, έχει προδιαγραφεί από τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης. Το αναπόφευκτο συμπέρασμα είναι ότι η επιλογή είναι μια ψευδαίσθηση. Δεν υπήρχε, ούτε υπάρχει, δυνατότητα να συμβεί κάτι διαφορετικό απ’ό,τι συνέβη.
Αυτό λέγεται αυστηρός ντετερμινισμός και δεν είναι καθόλου αρεστό στους περισσότερους, κάτι που είναι απόλυτα κατανοητό. Οι περισσότεροι, μαζί με μένα, θεωρούν πολύτιμο το ότι το μέλλον δεν είναι προκαθορισμένο και ότι μπορούμε να το επηρεάσουμε με τις επιλογές μας. Και ακόμη περισσότερο ότι οι επιλογές μας είναι δικές μας και όχι απλά το αποτέλεσμα μιας μηχανικής αλυσίδας αιτίων που εκτείνονται πέρα από την αρχή της ίδιας μας της ύπαρξης. Βέβαια, μόνο επειδή αντιπαθούμε την ιδέα του αυστηρού ντετερμινισμού, αυτό δε σημαίνει ότι είναι απαραιτήτως και εσφαλμένος. Αλλά μια κοσμοθεώρηση που θα μπορούσε να περιλαμβάνει την ιδέα της ελεύθερης βούλησης και ηθικής ευθύνης θα ήταν πολύ πιο δελεαστική για τους περισσότερους και οι υποστηρικτές του θεϊστικού δυϊσμού συχνά υποστηρίζουν ότι η κοσμοθεωρία τους είναι τέτοια.
Καλησπέρα,
εδώ θα διαφωνήσω με το άρθρο. Στην Φυσική, η έννοια της τύχης είναι απόλυτα υπαρκτή και κατανοητή. Στον κόσμο των στοιχειωδών σωματιδίων (εκεί όπου ανήκει η θεώρηση για την θέση των στοιχειωδών σωματιδίων στον εγκέφαλο) ο αυστηρός ντετερμινισμός απλά δεν υπάρχει.
Μου φαίνεται λογικό λάθος να πείς οτι έχεις εκ των πραγμάτων λάβει μια απόφαση πριν την λάβεις πραγματικά και την εφαρμόσεις. Για τους παράγοντες που θα σε οδηγήσουν στην επιλογή του Α η του Β ενός διλήμματος υπάρχουν τόσοι πολλοί τυχαίοι παράγοντες που μεσολάβησαν απο την μεγάλη έκρηξη, που έστω και η απόπειρα σύνδεσης του διλήμματος με την “αρχή” είναι αποκαρδιωτική.
Στο άρθρο της ελληνικής wikipedia θα βρείς μερικά χαοτικά συστήματα, (συστήματα τα οποία ενώ είναι ντετερμινιστικά, δεν έχουν προβλέψιμη πορεία, εξαιτίας ακριβώς της ανατροφοδότησης της “τυχαιότητας”, αν κάποια στιγμή στο παρελθόν διάλεξα το Α έναντι ενός Β, σε επόμενη απόφαση οι τυχαίες επιλογές μου είναι διαφορετικές από αυτές που θα είχα αν διάλεγα το Β τότε)
τέτοια συστήματα είναι απο σχετικά μικρής κλίμακας όπως ο στροβιλισμός ενός ρευστού, μέχρι σχετικά μεγάλης (για τον άνθρωπο) κίνηση τεκτονικών πλακών, μέχρι και πολύ μεγάλης όπως κινήσεις διαφόρων σωμάτων στο ηλιακό σύστημα.
Επιστρέφοντας στο θέμα της ελεύθερης βούλησης, μιας και η τύχη (ερμηνευόμενη ως έλλειψη ακριβούς γνώσης των αρχικών συνθηκών του συστήματος) είναι υπαρκτή έννοια, μπορείς να πείς, (κατά την ταπεινή μου γνώμη) ότι το κάθε όν λαμβάνει με μη ακριβώς προβλέψιμο τρόπο τις αποφάσεις του, άρα εμπίπτει στον ορισμό της ελευθερίας (…όσο ελεύθερος είναι κάποιος όταν η απόφαση που λαμβάνει πιθανόν να οφείλεται στο σχετικιστικό νετρίνο από τον Α Κενταύρου που αλληλεπίδρασε με ένα πυρήνα στον εγκέφαλο του την συγκεκριμένη, η κάποια προηγούμενη χρονική στιγμή)
Δε νομίζω πως διαφωνείς εν τέλει με το άρθρο. Κάτσε να διαβάσεις τα επόμενα κεφάλαια. Ως πρόγευση: ο Ebonmuse λέει ουσιαστικά ότι η ελεύθερη βούληση μπορεί να οριστεί σε ένα ντετερμινιστικό σύστημα, αφού η 100% πρόβλεψη απαιτεί μετρήσεις σε κβαντικό επίπεδο, γεγονός που αλλάζει την αρχική κατάσταση και ακυρώνει την πρόβλεψη.
Η τελευταία παράγραφος εδώ είναι συνδετική.