Το τελευταίο επιχείρημα σχετίζεται με το επιχείρημα ενότητας νου-εγκεφάλου, όπως παρουσιάστηκε ήδη στο 2ο μέρος αυτής της μελέτης. Το γεγονός ότι οι εγκεφαλικές βλάβες μπορούν να αλλάξουν έντονα στον εαυτό υπονοεί ότι ο εγκέφαλος είναι η πραγματική έδρα του εαυτού. Κάποιοι ένθεοι αντεπιτίθενται ισχυριζόμενοι ότι η φύση της ψυχής είναι αμετάβλητη, αλλά αλληλεπιδρά με το σώμα μέσω του εγκεφάλου, οπότε μια εγκεφαλική βλάβη αλλοιώνει την αλληλεπίδραση αυτή και αναγκάζει το άτομο να ενεργεί διαφορετικά από αυτά που επιτάσσει η πραγματική φύση της ψυχής.
Αυτό όμως δημιουργεί επιπλέον ερωτήματα. Για παράδειγμα, γιατί ο Θεός έφτιαξε μια αμετάβλητη ψυχή και μετά την έκανε υποτελή στη μεταβλητή και ατελή φύση ενός υλικού σώματος και την κρίνει για το τι πράττει το σώμα αυτό; Γιατί χρειαζόμαστε καν σώμα, αν στην καλύτερη περίπτωση επιτρέπει στην πραγματική φύση της ψυχής να λάμψει ανεμπόδιστα, αλλά στη χειρότερη την επισκιάζει εντελώς; Μήπως θα πρέπει να πιστέψουμε πως στη περίπτωση ενός ατόμου με σύνδρομο Capgras, η ψυχή αναγνωρίζει γονείς και φίλους και θέλει να ανταποκριθεί με αγάπη και στοργή, αλλά την εμποδίζει ο εγκέφαλος που κατηγορεί τα ίδια άτομα ότι είναι απατεώνες; Αυτό εγείρει το ερώτημα αν η ψυχή μπορεί να ελέγξει το σώμα υπό οποιαδήποτε έννοια.
Ακόμα και σε υγιή άτομα, οι επιθυμίες του σώματος μπορούν να αναγκάσουν την ψυχή να αμαρτήσει· πλεονεξία, λαιμαργία, λαγνεία, οργή. Με τον υλισμό, αυτά είναι απολύτως λογικά, αφού είμαστε το σώμα μας. Κανένας ένθεος, όμως, δεν έχει εξηγήσει για ποιο λόγο ο Θεός φυλάκισε την ψυχή σε ένα σώμα και τη θεωρεί υπεύθυνη για τους ανεξέλεγκτους παραλογισμούς του σώματος αυτού. Όπως λέει και το χριστιανικό Ευαγγέλιο του Ματθαίου στο στίχο 26,41 "το μεν πνεύμα πρόθυμο, η δε σαρξ ασθενής". Ακριβώς!
Ο κλασσικός Καρτεσιανός δυιδισμός είναι διάχυτος στο άρθρο.Η ανάγκη για αντικειμενοποίηση γέννησε το διαχωρισμό πνέυματος και σώματος ως διαφορετικές οντότητες της ίδιας ύπαρξης.Αυτός λοπών ο οντολογικός διαχωρισμός έφτιαξε το σώμα ως κατι που είναι ξεχωριστό απο την ψυχή ως κάτι το οποίο ως υπαρκτο μπορεί να μετρηθεί να ζυγιστεί και να ανακαλυφθεί.Ετσι καπως γεννηθηκε η επιστημονική ιατρική.
Η ψυχή πάλι ως έννοια παρουσίαζει πολλές δυσκολίες γιατι έρχεται σε αντιδιαστολή με το σώμα ,ως α-υλη οντότητα που οφείλουμε να την αντικειμενικοποιήσουμε με κάποιο τρόπο για να την μετρήσουμε κι αυτή.Και κάπως ετσι γεννήθηκε η επιστήμη της ψυχολογίας.
Το πόσο βεβαια ο διαχωρισμος αυτός ,περα απο την πρακτική του ωφελεια, ισχύει ειναι κατι που επίσης σηκώνει πολύ κουβέντα….
Μα ο δυισμός δεν ήταν κάτι νέο στον Καρτέσιο. Ο Χριστιανισμός είναι από τη φύση του δυϊστικός και δεδομένου ότι το άρθρο (καλώς ή κακώς) κυρίως ασχολείται με το χριστιανισμό (αν και δεν το ομολογεί ο συγγραφέας) οπότε είναι λογικό να επικεντρώνεται εκεί. Μπορούμε νομίζω με ασφάλεια να ισχυριστούμε πως ο σύχρονος δυϊσμός είναι καθαρό πνευματικό παιδί της χριστιανικής ευρωπαϊκής παράδοσης (ίσως και με μια δόση νεοπλατωνισμού).
Όταν τελειώσει το άρθρο, σκοπεύω πάντως να γράψω κι εγώ ένα άρθρο προσπαθώντας να συμπληρώσω σημεία τα οποία δε θίχτηκαν και εναλλακτικές θεωρίες περί ψυχής. Αν θες, ανέφερε και κανά παράδειγμα που θα άξιζε να τσεκάρω.
“Ακόμα και σε υγιή άτομα, οι επιθυμίες του σώματος μπορούν να αναγκάσουν την ψυχή να αμαρτήσει· πλεονεξία, λαιμαργία, λαγνία, οργή. Με τον υλισμό, αυτά είναι απολύτως λογικά, αφού είμαστε το σώμα μας. Κανένας ένθεος, όμως, δεν έχει εξηγήσει για ποιο λόγο ο Θεός φυλάκισε την ψυχή σε ένα σώμα και τη θεωρεί υπεύθυνη για τους ανεξέλεγκτους παραλογισμούς του σώματος αυτού. Όπως λέει και το χριστιανικό Ευαγγέλιο του Ματθαίου στο στίχο 26,41 “το μεν πνεύμα πρόθυμο, η δε σαρξ ασθενής”. Ακριβώς!”
Αν όμως πιστεύουμε και θέλουμε να ζούμε για το θεό αυτός θα μας δώσει τη δύναμη ώστε να νικάμε τις επιθυμίες της σάρκας,για παράδειγμα οι καλόγεροι και οι καλόγριες,αν και είναι ακραίες περιπτώσεις μιας και ο θεός δεν λέει να αποκοπούνε απο τον κόσμο,αλλά να ζούν γι αυτόν δείχνοντας το παράδειγμα της ζωής τους στους άλλους…απλώς θα τους χρησιμοποιήσω για παράδειγμα…αυτοί λοιπόν έχουν επικεντρωθεί πλήρως στο θεό και πλέον δεν τους επηρεάζουν οι επιθυμίες της σάρκας,έτσι μας καλεί όλους ο θεός να κάνουμε,να τον εμπιστευτούμε και να επικεντρωθούμε σε αυτόν και αυτός θα μας πάρει τις επιθυμίες της σάρκας.
Αν μη τι άλλο, τα σεξουαλικά σκάνδαλα που βγαίνουν κάθε λίγο από τα μοναστήρια δείχνουν πως ούτε οι μοναχοί απολαμβάνουν κάποιου είδους ασυλίας από τους “πειρασμούς”.
Προσωπικά η άποψή μου για το μοναχισμό βασίζεται στο “αρετή η οποία δε δοκιμάζεται, δεν είναι αρετή”. Ο απομονωτισμός των μοναχών περισσότερο με φοβική απομόνωση μου μοιάζει, παρά με αφοσίωση. Δηλαδή θεωρώ πως περισσότερο απομονώνονται για να μην έρχονται σε επαφή με πειρασμούς, παρά για να χαλυβδώσουν την αρετή που επικαλούνται πως τους προσφέρει ο μοναχισμός.
Ο πραγματικά “ενάρετος” ούτε σκανδαλίζεται επειδή μια γυναίκα φοράει παντελόνι, ούτε θεωρεί βλάσφημο το να περιδιαβεί ένας άντρας με σορτς τους κοινόχρηστους χώρους ενός μοναστηριού (για τα καθολικά, άλλο ζήτημα), ούτε ερεθίζεται στη θέα μιας γυναίκας με χαμηλό ντεκολτέ (ή απλά στη θέα μιας γυναίκας).
Evan T
Θα συμφωνήσω και εμένα μου φαίνεται σαν να θέλουν να απομονωθούν από τους πειρασμούς.Ο θεός όμως δεν ζητάει κάτι τέτοιο,λέει να έχουμε αυτοσυγκράτηση αλλά όχι και να απομονοθούμε από τον κόσμο.
Όταν μπορείς να δείς μια γυναικάρα 😀 και να συγκρατηθείς χωρίς να αρχίσεις να την κοιτάζεις η να τη σκέφτεσαι επίμονα αυτό δείχνει ωριμότητα του προμετωπιαίου λοβού,ικανότητα να πάς κόντρα στην επιθυμία της σάρκας.
Τώρα από την άλλη κατά τη γνώμη μου οι πιο πολύ άνθρωποι όσο ενάρετοι και να είναι θεωρώ δύσκολο να μην παραστρατίσουν ούτε μια φορά,καθώς κανείς δεν είναι τόσο τέλειος ώστε να μην κάνει ποτέ ούτε μια αμαρτία.