[AoR:I] 14. Η δομή του Σύμπαντος

◄◄	◄	Σύγκριση του Χριστιανισμού με θρησκευτικές αντιλήψεις που εμπνέονται από τη φύση	▲	Τα προτερήματα της ύπαρξης πολλών κόσμων σε κάθε ηλιακό σύστημα	►	►►
(CC) 2009 EvanT

 

Το μέρος του Σύμπαντος που ονομάζεται ηλιακό σύστημα (δηλαδή το σύστημα κόσμων στο οποίο ανήκει η Γη μας, και του οποίου ο Ήλιος αποτελεί το κέντρο[91]) αποτελείται από έξι διακριτές σφαίρες[92] ή πλανήτες ή κόσμους, μαζί με δευτερεύοντα σώματα που ονομάζονται δορυφόροι ή φεγγάρια, ένα εκ των οποίων έχει και η Γη και την ακολουθεί στην ετήσια περιφορά της γύρω από τον Ήλιο, όπως ακριβώς και οι άλλοι δορυφόροι ακολουθούν τους πλανήτες στους οποίους ανήκουν, όπως μπορεί να δει κανείς με τη βοήθεια τηλεσκοπίου.

Ο Ήλιος είναι το κέντρο γύρω από το οποίο αυτοί οι έξι κόσμοι ή πλανήτες περιφέρονται σε διαφορετικές αποστάσεις σε ομόκεντρους κύκλους.[93] Ο κάθε κόσμος διατηρείται διαρκώς στην σχεδόν ίδια τροχιά γύρω από τον Ήλιο και συνεχίζει παράλληλα να περιστρέφεται και γύρω από τον εαυτό του σχεδόν κατακόρυφα, όπως μια σβούρα στριφογυρίζει στο έδαφος κλίνοντας λίγο πλάγια.

Εξ αιτίας αυτής της κλίσης της Γης (23 ½ μοίρες) οφείλονται το Καλοκαίρι και ο Χειμώνας και οι διαφορετικές διάρκειες της ημέρας και τις νύχτας. Αν η Γη περιστρεφόταν κάθετα στο επίπεδο του κύκλου στον οποίο κινείται γύρω από τον Ήλιο, σαν σβούρα που στριφογυρίζει κάθετα στο έδαφος, οι μέρες και οι νύχτες θα είχαν πάντα την ίδια διάρκεια, δώδεκα ώρες η μέρα και δώδεκα η νύχτα και ο καιρός θα ήταν ομοιόμορφος σε όλη τη διάρκεια του έτους.

Κάθε φορά που ένας πλανήτης (η Γη μας για παράδειγμα) γυρίζει γύρω από τον εαυτό του, αυτό το ονομάζουμε “μέρα και νύχτα”. Και κάθε φορά που συμπληρώνει μια περιφορά γύρω από τον Ήλιο το ονομάζουμε “έτος”, συνεπώς ο κόσμος μας περιστρέφεται τριακόσιες και εξήντα πέντε φορές γύρω από τον εαυτό του ενώ κάνει μία περιφορά γύρω από τον Ήλιο.

Τα ονόματα που έδωσαν οι αρχαίοι στους έξι αυτούς κόσμους, με τα οποία καλούνται και σήμερα είναι Ερμής, Αφροδίτη, ο κόσμος που καλούμαι δικό μας, ο Άρης, ο Δίας και ο Κρόνος. Στο μάτι φαίνονται μεγαλύτεροι από τα άστρα, αφού είναι εκατομμύρια μίλια κοντύτερα στη Γη απ’ότι είναι τα άστρα. Ο πλανήτης Αφροδίτη είναι αυτός που μερικές φορές ονομάζουμε “αποσπερίτη” και μερικές φορές “αυγερινό”, αφού δύει μετά ή ανατέλλει πριν τον Ήλιο, σε διάστημα όχι μεγαλύτερο των τριών ωρών.

Ο Ήλιος, όπως προανέφερα, είναι στο κέντρο και ο πλανήτης πιο κοντά του είναι ο Ερμής· η απόστασή του είναι 34 εκατομμύρια μίλια[94] και κινείται σε κύκλο πάντα σ’αυτή την απόσταση, όπως θα κινούνταν μία σβούρα στο αυλάκι που έχει χαράξει ένα άλογο όπως αυτό κινείται γύρω από τον μύλο. Ο δεύτερος κόσμος είναι η Αφροδίτη· απέχει 57 εκατομμύρια μίλια από τον Ήλιο και συνεπώς κινείται σε μεγαλύτερο κύκλο από τον Ερμή. Ο τρίτος κόσμος είναι αυτός στον οποίο κατοικούμε εμείς και απέχει από τον Ήλιο 88 εκατομμύρια μίλια· κατά συνέπεια κινείται σε μεγαλύτερο κύκλο από την Αφροδίτη. Ο τέταρτος κόσμος είναι ο Άρης και απέχει 134 εκατομμύρια μίλια από τον Ήλιο, οπότε κινείται σε κύκλο μεγαλύτερο της Γης. Ο πέμπτος είναι ο Δίας, απέχει από τον Ήλιο 557 εκατομμύρια μίλια και συνεπώς κινείται σε κύκλο πιο μεγάλο από τον Άρη. Ο έκτος είναι ο Κρόνος, απέχει από τον Ήλιο 763 εκατομμύρια μίλια και συνεπώς κινείται σε κύκλο που περικλείει όλους τους κύκλους των άλλων κόσμων ή πλανητών.[95]

Ο χώρος, λοιπόν, στον αέρα, ή μάλλον στο άπειρο του διαστήματος, που καλύπτει το ηλιακό μας σύστημα και χρειάζεται για να κάνουν τις περιφορές τους οι διάφοροι κόσμοι, είναι η γραμμή της διαμέτρου της τροχιάς του Κρόνου, που είναι δυο φορές η απόστασή του από τον Ήλιο, δηλαδή 1526 εκατομμύρια μίλια, η περίμετρός του είναι σχεδόν 5000 εκατομμύρια και ο όγκος του σχεδόν 3500 εκατομμύρια επί 3500 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια. [96] 

Αλλά αυτό, αν και τεράστιο, δεν είναι παρά μόνο ένα σύστημα κόσμων. Πέρα από αυτό, σε αποστάσεις που είναι αδύνατο να μετρηθούν, είναι οι αστέρες που ονομάζονται “απλανείς”. Λέγονται “απλανείς” γιατί δεν περιφέρονται όπως οι έξι κόσμοι ή πλανήτες, που περιέγραψα. Αυτά τα σταθερά αστέρια διατηρούν πάντα την ίδια απόσταση από τον Ήλιο, όπως ο Ήλιος στο κέντρο του ηλιακού μας συστήματος. Είναι πιθανό ότι κάθε ένα από αυτά τα απλανή αστέρια είναι επίσης ένας Ήλιος, γύρω από τον οποίο υπάρχουν συστήματα κόσμων ή πλανητών που περιφέρονται γύρω του, όπως το δικό μας περιφέρεται γύρω από τον κεντρικό μας Ήλιο, αν και είναι πολύ μακριά για να τα ανακαλύψουμε.[97] Κατ’επέκταση, ο άπειρος χώρος εμφανίζεται γεμάτος συστήματα κόσμων και κανένα μέρος του διαστήματος δεν πάει χαμένο, όπως και κανένα μέρος της γήινης σφαίρας δεν είναι ακατοίκητο, ακόμα και το νερό.

Έχοντας, λοιπόν, προσπαθήσει να μεταδώσω με απλό και οικείο τρόπο μια βασική ιδέα της δομής του Σύμπαντος, θα συνεχίσω με το θέμα που είχα κατά νου και συγκεκριμένα τα μεγάλα οφέλη που έχει για τον άνθρωπο το ότι ο Δημιουργός έφτιαξε ένα μεγάλο αριθμό κόσμων, όπως το ηλιακό μας σύστημα, με έναν κεντρικό Ήλιο, έξι κόσμους και δορυφόρους και όχι έναν μόνο τεράστιο κόσμο.

▲

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

91 ▲	Στο πρωτότυπο: “…and of which Sol, or in English language, the Sun, is the center”.
92 ▲	Ο συγγραφέας επιμένει στην παραδοσιακή άποψη των 6 πλανητών στο ηλιακό σύστημα, παρόλο που ο Ουρανός είχε ήδη ανακαλυφθεί. Την επαναλαμβάνει και στο επόμενο κεφάλαιο.
93 ▲	Άλλο ένα αστρονομικό “λάθος” που κάνει ο Paine. Ήταν ήδη γνωστό από τα 1610 από τα έργα του Johaness Kepler ότι οι πλανήτες κινούνται σε ελλειπτικές τροχιές. (βλ. και επόμενη υπσμ.)
94 ▲	Εδώ είναι σκόπιμο να αναφερθώ για λίγο στο ηλιακό σύστημα την εποχή που ζούσε ο συγγραφέας. Στα τέλη του 1800 ήταν γνωστοί οι έξι βασικοί πλανήτες, οι Γαλιλαιικοί δορυφόροι του Δία (Ιώ, Καλλιστώ, Ευρώπη και Γανυμήδης), οι 5 μεγαλύτεροι δορυφόροι του Κρόνου (Τιτάνας, Ιάπετος, Διώνη, Ρέα και Τηθύς), ενώ πρόσφατα είχε ανακαλυφθεί ο Ουρανός και οι 4 μεγαλύτεροί του δορυφόροι (Τιτάνια, Όμπερον, Εγκέλαδος και Μίμας). Είναι προφανές ότι ο Paine συμβουλεύεται κάποιο εγχειρίδιο αστρονομίας, ενώ γράφει (δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι γράφει τις ακτίνες των πλανητικών τροχιών από μνήμης), γεγονός που καθιστά παράξενο το ότι δεν αναφέρει γνωστά δεδομένα (όπως το ότι οι πλανητικές τροχιές είναι ελλειπτικές). Είναι πιθανό ότι παραλείπει να το αναφέρει για να μην περιπλέξει τους αναγνώστες με το ζήτημα. Το ότι αναφέρει τις αποστάσεις των πλανητών από τον Ήλιο θα πρέπει να εξηγηθεί ως προσπάθεια εντυπωσιασμού του αναγνώστη. Για σύγκριση της προόδου της επιστήμης της αστρονομίας, αναφέρω τις σωστές (σύγχρονες) αποστάσεις των πλανητών από τον Ήλιο (μήκος μεγάλου ημιάξονα) σε μίλια (1 μίλι = 1,61 χλμ) Ερμής: 35.983.046,5 Αφροδίτη: 67.237.911,84 Γη: 92.955.817,7 Άρης: 141.634.790,32 Δίας: 483.766.801,88 Κρόνος: 890.704.144,05
95 ▲	Ο Uzal Ogden αφιερώνει μια σελίδα (σελ. 121) για να συγκρίνει τους αριθμούς του Paine με τους αντίστοιχους του Νεύτωνα. Φυσικά, δεδομένου ότι ο Νεύτωνας έζησε περίπου 150 χρόνια νωρίτερα, ήταν σχεδόν βέβαιο ότι τα νούμερά του θα ήταν ακόμα πιο λανθασμένα από το εγχειρίδιο αστρονομίας που χρησιμοποίησε ο Paine για να καταγράψει τα δικά του. Και φυσικά, όντως είναι. Βέβαια, η αναφορά αυτή στο βιβλίο του Ogden δεν έχει κανέναν άλλο σκοπό παρά να επιτεθεί στον ίδιο τον Paine, αφού στην αρχή σημειώνει: “Ασήμαντη είναι και η αναφορά του Κου Paine στο ηλιακό σύστημα. Δεν είναι ούτε λεπτομερής, ούτε σωστή. Δεν διαπρέπει ούτε στη θεολογία, ούτε στην αστρονομία”. Σκοπός του συγγραφέα είναι βέβαια να μεταδώσει στον αναγνώστη μια αίσθηση του μεγέθους του ηλιακού συστήματος και όχι να χρησιμοποιηθεί το βιβλίο του ως εγχειρίδιο αστρονομίας.
96 ▲	ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ: Σε περίπτωση που κάποιος ρωτήσει: “πώς μπορεί ο άνθρωπος να γνωρίζει τέτοια πράγματα;” έχω μόνο μια απλή απάντηση να δώσω· ότι ο άνθρωπος μπορεί να υπολογίσει μία έκλειψη και να υπολογίσει με ακρίβεια λεπτού πότε η Αφροδίτη, καθώς περιφέρεται, θα περάσει ακριβώς ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο και θα φανεί σε μας σαν ένα μπιζέλι που περνά μπροστά από το πρόσωπο του Ήλιου. Αυτό συμβαίνει δύο φορές κάθε εκατό χρόνια περίπου, σε διάστημα οκτώ ετών και στον καιρό μας έχει συμβεί δύο φορές. Και τις δύο φορές είχε προβλεφθεί με υπολογισμούς. Μπορούμε να ξέρουμε επίσης πότε θα συμβεί μετά από χίλια χρόνια ή οποτεδήποτε άλλοτε. Ο άνθρωπος δε θα μπορούσε να το κάνει αυτό αν δεν καταλάβαινε το ηλιακό σύστημα και τον τρόπο με τον οποίο κινούνται οι διάφοροι πλανήτες ή κόσμοι. Το ότι μπορούμε να υπολογίσουμε πότε θα γίνει μία έκλειψη ή μία διέλευση της Αφροδίτης, είναι απόδειξη ότι η γνώση αυτή υπάρχει. Και αν κάνουμε λάθος μερικές χιλιάδες ή εκατομμύρια μίλια, πάνω-κάτω, δεν έχει ουσιαστική διαφορά σε τόσο τεράστιες αποστάσεις.
97 ▲	Ήδη έχουν ανακαλυφθεί πάνω από 100 πλανήτες σε άλλα ηλιακά συστήματα, αν και ακόμα τα όργανα δεν είναι αρκετά ευαίσθητα για να ανακαλύψουν πλανήτες του μεγέθους της Γης.

▲

Advertisement