[AoR:I] 6. Περί αληθούς θεολογίας

◄◄	◄	Λεπτομερής εξέταση της προαναφερθείσας βάσης	▲	Εξέταση της Παλαιάς Διαθήκης	►	►►
(CC) 2009 EvanT

 

Αλλά αν επιθυμούμε αντικείμενα ευγνωμοσύνης και θαυμασμού, μήπως δεν εμφανίζονται μπροστά στα μάτια μας διαρκώς; Δεν βλέπουμε μια θαυμαστή Πλάση έτοιμη να μας δεχθεί από τη στιγμή που γεννιόμαστε; Έναν κόσμο που μας δίδεται έτοιμος στα χέρια μας και δεν μας κοστίζει τίποτε; Εμείς ανάβουμε τον ήλιο, κάνουμε τη βροχή να πέσει και γεμίζουμε τη γη με ποικιλία; Είτε κοιμόμαστε, είτε είμαστε ξύπνιοι, η τεράστια μηχανή του Σύμπαντος συνεχίζει να κινείται. Αυτά τα πράγματα και οι μελλοντικές ευλογίες που μας υπόσχονται δεν σημαίνουν τίποτα για μας; Τα χοντροειδή μας συναισθήματα δεν μπορούν να ερεθιστούν με τίποτα πέρα από τραγωδίες και αυτοκτονίες; Ή μήπως η σκυθρωπή αλαζονεία του ανθρώπου έχει γίνει τόσο ανυπόφορη που τίποτα δεν μπορεί να τη κολακέψει πέρα από τη θυσία του Δημιουργού; [31]

Γνωρίζω ότι αυτή η γενναία έρευνα θα ανησυχήσει πολλούς, αλλά θα έδινα μεγάλη σημασία στην ευπιστία τους για να μην την κάνω γι’αυτόν το λόγο. Οι καιροί και το αντικείμενο απαιτούν την πραγματοποίησή της. Η υποψία ότι η θεωρία αυτού που καλείται Χριστιανική Εκκλησία είναι θαυμαστή έχει εξαπλωθεί σε όλες τις χώρες· και θα είναι παρηγοριά για τους ανθρώπους που παραπαίουν κάτω από αυτή την υποψία και αμφιβάλλουν για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να πιστέψουν, να δουν το ζήτημα να ερευνάται ελεύθερα. Γι’αυτόν το λόγο θα περάσω σε μια εξέταση των βιβλίων που καλούνται Παλαιά και Καινή Διαθήκη. [32]

▲

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

31 ▲

Ο Νίτσε συμφωνεί με το συγγραφέα σ’αυτό το σημείο, γράφοντας: “Ο Θεός προσέφερε ως θυσία το γιο του για την άφεση των αμαρτιών. Δια μιας όλα είχαν τελειώσει με το ευαγγέλιο. Η θυσία -στην πιο αποκρουστική, στην πιο βάρβαρη μορφή της- η θυσία του αθώου για τη σωτηρία των ενόχων! Τι απαίσιος Παγανισμός!” (σελ. 51) Ο παραλογισμός στον οποίο αναφέρεται ο συγγραφέας φαίνεται ξεκάθαρα από ένα απόσπασμα στο βιβλίο του Ogden: “Ο Σωκράτης, που πέθανε φιλοσοφώντας με τους φίλους του, βίωσε τον καλύτερο θάνατο που θα μπορούσε να ελπίζει. Αλλά ο Χριστός, που πέθανε εν μέσω φριχτών πόνων, χτυπημένος, υβριζόμενος και κατηγορούμενος από ένα ολόκληρο έθνος είναι ο χειρότερος δυνατός. Ο Σωκράτης, όταν έλαβε το ποτήρι με το δηλητήριο, ευλόγησε τον εκτελεστή του που έκλαιγε, αλλά ο Χριστός, εν μέσω φριχτών μαρτυρίων, προσευχήθηκε για τους ανελέητους εκτελεστές του! Ναι! Αν ο θάνατος του Σωκράτη είναι ο θάνατος ενός Σοφού, η ζωή και ο θάνατος του Χριστού είναι αντάξια ενός ΘΕΟΥ!” (σελ.30) Αναρωτιέμαι· αν δηλαδή ο Σωκράτης είχε εκτελεστεί άγρια από τους Αθηναίους θα ήταν υποψήφιος θεοποιήσεως;

32 ▲

Με αυτό το κεφάλαιο ο συγγραφέας ολοκληρώνει την πρώτη φάση της φιλοσοφικής του επίθεσης στο Χριστιανισμό. Σ’αυτό το σημείο ίσως θα έπρεπε να αναφέρουμε και σε τι ακριβώς επιτίθεται ο Paine. Ο Καριώτογλου αναπτύσσει έναν ενδιαφέροντα ορισμό για τη θρησκεία της εποχής του Paine, της “παραδοσιακής θρησκείας” όπως τη χαρακτηρίζει. “Παλαιότερα ο όρος θρησκεία ήταν συνυφασμένος με μια συγκεκριμένη μορφή πίστης και οι άνθρωπο τον χρησιμοποιούσαν, για να δηλώσουν μια σταθερή θρησκευτική πρακτική απόδοσης λατρείας και δημιουργίας μιας σχέσης με το Θείο… Η παραδοσιακή αντίληψη της θρησκείας λοιπόν κινείται στο σχήμα πίστη-λατρεία-λατρευτική κοινότητα. Από αυτά τα τρία απορρέει μιας μορφής συγκεκριμένη θρησκευτικότητα και ευσέβεια, η οποία ως ένα σημείο δίνει το στίγμα της θρησκείας. Μια τέτοια αντίληψη της θρησκείας εξακολουθεί και σήμερα να είναι διαδεδομένη στο μέσο άνθρωπο, ο οποίος είναι κατά γενικό κανόνα συνηθισμένος στο σχήμα αυτό” (σελ.21-22) Για την μοντέρνα αντίληψη της θρησκείας αναφέρει ότι “…ο άνθρωπος προσπαθεί στα νεότερα χρόνια να κάνει μια θεώρηση του φαινομένου με πιο κοσμοθεωριακό προσανατολισμό […] βλέπει τη θρησκεία ως ένα δυναμικό στοιχείο αναζήτησης του επέκεινα από τον ίδιο τον άνθρωπο με προσωπικό τρόπο. Η θρησκεία με αυτόν το τρόπο τοποθετείται στη σφαίρα της θεωρίας και του υποκειμενισμού” (σελ.24) Ο Paine όμως δεν επιθυμεί να επιτεθεί μόνο στην παραδοσιακή θρησκεία, αλλά και σ’αυτά που απορρέουν από αυτήν και συγκεκριμένα στον αποκλεισμό της λογικής από τη θρησκευτική διαδικασία και τη μηχανιστική σωτηριακή αντίληψη, κάτι που έξοχα συνέλαβε ο Samuel Butler στο ποίημά του “Hudibras”: “With crosses, relics, crucifixes, beads, pictures, rosaries and pixes, the tools of working out salvation, by mere mechanic operation.”

▲