Feeds:
Posts
Comments

Posts Tagged ‘Benjamin Cain’

Darwinism and Nature’s Undeadness
15.10.2012 © Benjamin Cain

Θα πρέπει να σημειωθεί πως στο παρακάτω δοκίμιο, όταν ο Benjamin Cain μιλάει για “Δαρβινισμό” συχνά συμπεριλαμβάνει εννοιολογικά μέσα του και την Αβιογένεση. Αυτό είναι ανακριβές, αλλά δεν επηρεάζει τα βασικά του επιχειρήματα. Το αναφέρω απλώς προληπτικά για τον διορατικό αναγνώστη.

Ακολουθώντας την αρχή του Ξυραφιού του Όκαμ οι επιστήμονες αναζητούν ερμηνείες για φαινόμενα, δηλαδή ερμηνείες που σχετίζονται με όσο το δυνατόν λιγότερες θεωρητικές οντότητες. Έτσι, αντί να θεωρήσει τη Γη ως κάτι το ιδιαίτερο και ξεχωριστό από το υπόλοιπο σύμπαν, ο Νεύτωνας ένωσε τις δύο έννοιες με την θεωρία της παγκόσμιας έλξης, με μια δύναμη που δουλεύει παντού με τον ίδιο τρόπο. Ο Maxwell ένωσε το μαγνητισμό, τον ηλεκτρισμό και το φως, δείχνοντας πως είναι εκφάνσεις της ίδιας δύναμης (του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου). Και ο Αϊνστάιν ένωση το χώρο, το χρόνο και τη βαρύτητα με τη θεωρία για το χωροχρόνο. Σε κάθε μία από αυτές τις ενοποιήσεις ένας περίπλοκος τρόπος θεώρησης μετατρέπεται σε έναν πιο απλό και ανάλογα με τις δυνάμεις ή τις αδυναμίες της περίπλοκης θεώρησης, η απλοποίηση μπορεί να καταλήξεις να εξαλείψει το πλαίσιο αναφοράς της συζήτησης, ώστε η απλούστερη θεωρία να θεωρείται πως ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Θεωρώ πως η θεωρία της φυσικής επιλογής του Δαρβίνου είναι άλλη μια τέτοια περίπτωση ενοποίησης, αλλά κάποιες από τις φιλοσοφικές επιπτώσεις αυτής της θεωρίας δεν έχουν εκτιμηθεί επαρκώς. Αυτό που έδειξε ο Δαρβίνος είναι πως η φύση μπορεί να επιτελέσει το έργο ενός ευφυούς σχεδιαστή, με τη δημιουργία νέων έμβιων οργανισμών. Πριν τον Δαρβίνο η διαφορά μεταξύ έμβιου και άβιου ερμηνεύονταν δυϊστικά: η ζωή προκύπτει από το Θεό ο οποίος είναι διακριτός από τη φύση και ο οποίος εμφυτεύει ένα πνεύμα ή μια υπερβατική, άυλη ουσία μέσα σε ορισμένα υλικά σώματα, ενώ η μη έμβια ύλη δεν έχει τέτοιον υπερφυσικό πυρήνα. Εδώ είχαμε μια απόλυτη διάκριση μεταξύ ζωής και θανάτου, όπως η σαφής διάκριση μεταξύ χώρου και χρόνου από τον Νεύτωνα. Αλλά μετά το Δαρβίνο οι επιστήμονες δεν θεωρούν πλέον ως πηγή των χαρακτηριστικών ενός οργανισμού -την συνείδησή του, τη δράση του, τη χαρά και τον πόνο του- το υπερφυσικό, ήτοι η δαρβίνεια βιολογία είναι μονιστική ως προς τις διαφορές μεταξύ έμβιου και άβιου. Η θεωρία του Δαρβίνου για το πώς τα άτομα ενός είδους αποκτούν τα χαρακτηριστικά τους είναι απλούστερη από τη θεϊστική, δυϊστική εξήγηση. Αντί να αναφερόμαστε σε δύο πράγματα, έναν Δημιουργό Θεό και μια πλασμένη υλική μορφή, έχουμε μόνο τις υλικές οντότητες, όπως το περιβάλλον, τα γονίδια και υλικά σώματα που αναπαράγονται από γενιά σε γενιά, μεταναστεύουν, αλλάζουν περιβάλλον και γίνονται πιο περίπλοκα και εξειδικευμένα στην πορεία.

Συνέχεια »

Advertisement

Read Full Post »

Varieties of Mysticism
30.10.2012 © Benjamin Cain

Μυστικισμός είναι το δόγμα πως η κρυμμένη σοφία της μονιστικής θεολογίας, σύμφωνα με την οποία όλες οι ψυχές είναι ενωμένες με το Θεό, μπορεί να αποδειχθεί με άμεση εμπειρία αυτής της ενότητας μέσω διαλογισμού ή μιας διαφοροποιημένης κατάστασης συνείδησης. Αν ορίσουμε το “Θεό” αρκετά χαλαρά για να καλύψουμε τον πανθεϊσμό, που ορίζει το Θεό ως την απρόσωπη δημιουργικότητα της φύσης, μπορούμε να δούμε πως ένας αθεϊστικός μυστικισμός είναι δυνατός. Πράγματι, ο Βουδισμός είναι ένα άλλο είδος αθεϊστικού μυστικισμού. Αλλά πέρα από τη διαφορά θεϊστικών και αθεϊστικών μυστών, υπάρχει και μια διαφοροποίηση μεταξύ αισιόδοξων και απαισιόδοξων μυστών. Οι πρώτοι υπόσχονται ένα χαρούμενο τέλος για όλους, ενώ οι δεύτεροι θρηνούν το γεγονός ότι ο χρόνος μας στο πάλκο της ζωής είναι “γεμάτο βουή και αντάρα χωρίς νόημα” και πως το μεγάλο μας φινάλε είναι η ντροπιαστική εξαφάνιση μαζί με τα υπόλοιπα άλογα ζώα. Εδώ θα διερευνήσω τις συνέπειες της δεύτερης διάκρισης.

Συνέχεια »

Read Full Post »

Inkling of an Unembarrassing
Postmodern Religion

28.01.2012 © Benjamin Cain

Σε κάποια άρθρα-παραληρήματα έχω αγγίξει αδρομερώς τη νιτσεϊκή άποψη ότι η κοσμική κοινωνία, μετά το θάνατο του Θεού, είναι η έλλειψη ενός προφανούς υποκατάστατου που μπορούμε να νιώσουμε βαθιά μέσα μας πως είναι ιερό (βλ. Νίτσε και Κοσμικός Φιλελευθερισμός.) Όταν οι επιστήμονες ανακάλυψαν την πραγματική απάνθρωπη κλίμακα του σύμπαντος και την πλήρη ζωώδη φύση του σώματός μας και της εξελικτικής μας ιστορίας, το αποτέλεσμα ήταν η απομυθοποίηση του κόσμου που απειλεί να διαλύσεις τις ψευδαισθήσεις που μας κρατούν λογικούς. Οι μεταμοντέρνοι κυνικοί λένε πως δεν μια τέτοια μη θεϊστική θρησκεία δεν χρειάζεται, πως μπορούμε να ζούμε με άπειρα επίπεδα ειρωνείας, να μετατρέψουμε τον πολιτισμό μας σε ένα τεράστιο σκετς του Stephen Colbert, όπου η κάθε δημόσια δήλωση είναι το λιγότερο ένα λευκό ψέμα και χειροκροτιόμαστε αναμεταξύ μας για τον ξύπνιο πραγματισμό μας, την απέχθειά μας για φιλοσοφική αναζήτηση και τις μηδενιστικές μας πόζες.

Αυτοί οι κυνικοί μπορεί να κοροϊδεύουν τους εαυτούς τους, αλλά εμένα δεν με ξεγελάνε. Βάλτε ένα πιστόλι στο κεφάλι ενός μέλος της οικογένειας του μεταμοντέρνου υποκριτή και θα δείτε κατά πόσον θα διατηρήσει την ημι-βουδιστική του αποστασιοποίηση και κατά πόσον πράγματι δεν θεωρεί τίποτα ιερό στη γη. Φυσικά, ως το ζώο που είναι, ο μεταμοντερνιστής θα θυσίαζε τον εαυτό του για έναν αγαπημένο του. Οπότε η θρησκεία του είναι καθορισμένη βιοχημικά. Χρησιμοποιείται όχι από έναν υπερβατικό Δημιουργό, αλλά από άνοια, αναπαραγόμενα γονίδια που μας κάνουν να νοιαζόμαστε περισσότερο για εκείνους με τους οποίους μοιραζόμαστε γενετικό υλικό. Το ερώτημα προς τον μεταμοντερνιστή είναι αν κάποια αισθήματα μπορούν να θεωρηθούν ανώτερα από άλλα σύμφωνα με ιδεώδη που δεν έχουν χαθεί μαζί με τις προ-μοντέρνες, θεϊστικές κοσμοθεωρίες. Ο Νίτσε θεωρούσε πως αν και η παραδοσιακή ηθική καθίσταται αμφίβολη με το θάνατο του θεϊσμού, τα αισθητικά κριτήρια εξακολουθούν να είναι αξιόλογα. Το πρόβλημα με την συναισθηματικής φύσεως υπεράμυνση των μελών της οικογενείας μας (ήτοι η ενστικτώδης αντικατάσταση των παραδοσιακών θεοτήτων με φυσικά επιλεγμένα είδωλα) είναι ότι από αισθητικής φύσεως πρόκειται για μια πρωτόγονη θρησκευτική παρόρμηση που μετά από εκατομμύρια γενιές έχει γίνει πλέον ένα γελοίο κλισέ.

Συνέχεια »

Read Full Post »

Pragmatism as a Dead End
for New Atheism

14.04.2014 © Benjamin Cain

Σε έναν πολιτισμικό πόλεμο, συχνά οι ιδέες υπεραπλουστεύονται για λαϊκή κατανάλωση. Στην Εποχή του Τουίτερ ειδικά, ο στόχος δεν είναι να υπάρξει κατανόηση από μια ουδέτερη, φιλοσοφική σκοπιά, το οποίο απαιτεί έρευνα και ενασχόληση με επιχειρήματα. Αντίθετα είναι ένας αγώνας να αποδοθεί μια ιδέα με όσο το δυνατόν λιγότερες λέξεις, ώστε να μπορεί να χωρέσει σε ένα φέιγ-βολάν. Ο χρόνος είναι χρήμα και στο μυαλό του πολύ κόσμου η επιστήμη και η ελεύθερη αγορά έχουν αντικαταστήσει τη φιλοσοφία, οπότε θεωρεί πως οι ιδέες πρέπει να πωλούνται ως σλόγκαν και διαφημίσεις και όχι να ερμηνεύονται ή να στηρίζονται με λογική διάλογο. Οπότε στη σύγκρουση μεταξύ Νέας Αθεΐας και θρησκευτικού φονταμενταλισμού, ακόμα και άθεοι που υποτίθεται πως είναι πιο λογικοί καταλήγουν να χρησιμοποιούν το σλόγκαν που έχει γίνει σχεδόν μιμίδιο πλέον, δηλαδή ότι “Η Επιστήμη κερδίζει επειδή δουλεύει”. Οι Άθεοι απλά ακολουθούν το νικητή, που εν γένει είναι η επιστήμη και η λογική, ενώ οι θεϊστές είναι κολλημένοι στο παρελθόν. Αυτή είναι η συνήθης σύγχρονη οπτική της προόδου, η οποία, όπως το θέτει ο John Gray, επαναχρησιμοποιεί την χριστιανική τελεολογική ερμηνεία της ιστορίας. Πολλοί άθεοι θα ήθελαν πραγματικά να μιλήσουν για τις πλάνες της επιστήμης ή για τις αποδείξεις για τη φυσιοκρατική κοσμοθεωρία, αλλά η νέα μέινστρημ δημοφιλία της αθεΐας, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, έφερε ορισμένους ηγέτες του κινήματος στο προσκήνιο, όπου είναι αναγκασμένοι να ικανοποιήσουν τις χαμηλές προσδοκίες των ΜΜΕ. Επιπλέον αυτοί οι ηγετικοί άθεοι, συμπεριλαμβανομένων των Jerry Coyne και Richard Dawkins, υποπίπτουν σε διθυραμβική ρητορική, λες και η διαμάχη βασίζεται στο ερώτημα ποια πλευρά έχει την περισσότερη αυτοπεποίθηση, λες και επρόκειτο για μάχη ισχυρογνωμοσύνης και όχι ιδεών.

Συνέχεια »

Read Full Post »

Sam Harris’s Science of Morality:
A Case Study of Scientific Atheism

30.03.2012 © Benjamin Cain

“Το Τέλος της Πίστης” του Sam Harris ήταν ίσως το πρώτο σημαντικό βιβλίο στο κύμα των βιβλίων της Νέας Αθεΐας που εκδόθηκε μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Εκεί ο Harris επιχειρηματολόγησε για τη σημασία της διερεύνησης των προσωπικών μας πεποιθήσεων, αφού οι πεποιθήσεις (νοητικές αναπαραστάσεις) έχουν ως αποτέλεσμα τη συμπεριφορά μας και κατ’επέκταση δημόσιες συνέπειες. Επίσης επιχειρηματολόγησε πως η λεγόμενη μετριοπαθής θρησκεία δεν θα πρέπει να τίθεται στο περιθώριο από τους μη θεϊστές, αφού οι μετριοπαθείς ενδυναμώνουν την πιο επικίνδυνη, φονταμενταλιστική θρησκεία δείχνοντας πως αφού η θρησκεία έχει μια ακίνδυνη μορφή, η θρησκεία αυτή καθ’εαυτή δεν είναι ποτέ η κύρια αιτία της βίας. Το βιβλίο υπερασπίστηκε μια εύλογη, ρεαλιστική φιλοσοφία, σύμφωνα με την οποία οι πεποιθήσεις καθίστανται αληθείς ή ψευδείς βάσει δεδομένων και τα δεδομένα στηρίζουν την αθεϊστική φυσιοκρατία.

Ασχέτως τι νομίζατε για αυτή την προηγούμενη υποστήριξη μιας συγκεκριμένης φιλοσοφικής οπτικής γωνίας, θα πρέπει να σας έκανε εντύπωση η στροφή στο πιο πρόσφατο βιβλίο του, “Το Ηθικό Τοπίο”, στο οποίο προσπαθεί να δείξει πως οι κοινωνικές αντιπαραθέσεις μεταξύ ομάδων που διαφωνούν για ηθικά ζητήματα δεν είναι αναπόφευκτη, αφού η επιστήμη έχει τη δυνατότητα να μας δείξει ποια είναι η αλήθεια για τις ηθικές μας αξίες, όπως έχει κάνει η επιστήμη για όλη τη φύση. Ο Harris χρησιμοποιεί τη εργασία του για την επιστήμη της ηθικής ως όπλο κατά της θρησκείας, αφού οι θεϊστές λένε πως η θρησκεία (μαζί με τη φιλοσοφία) είναι χρήσιμες καθώς παρέχουν το μόνο εύλογο πλαίσιο που δικαιολογεί την ηθική· δηλαδή ο θρήσκος σκοπεύει να επιτεθεί στον επιστημονοκεντρικό μη-θεϊσμό για την αδυναμία του δευτέρου να αιτιολογήσει την ηθική. Στην προσπάθειά του να αντικρούσει αυτό το ηθικό επιχείρημα για το θεϊσμό όμως, ο Harris πετάει τα χρήσιμα μαζί με τα άχρηστα. Αν η ηθική βρίσκεται όντως εντός των δυνατοτήτων της επιστήμης, τότε ούτε ο φιλόσοφος, ούτε ο θεολόγος έχουν κάτι κρίσιμο να πουν για ηθικά ζητήματα, όπως ένας σεφ ή ένας πολιτικός δεν έχουν κύρος να μιλήσουν περί βιολογίας ή φυσικής.

Δυστυχώς τα επιχειρήματα του Harris ακολουθούν το θετικιστικό μοτίβο της ειρωνικής αισιοδοξίας για την επιστήμη με μια φιλοσοφία που πρέπει να μείνει κρυμμένη. Στην περίπτωση αυτή ο Harris έχει δύο λόγους να μην τραβήξει την προσοχή στη φιλοσοφική φύση των επιχειρημάτων του για την επιστημονική ηθική. Πρώτον, τα επιχειρήματα αυτά θα έδειχναν ότι εν τέλει υπάρχει όντως μια καίρια φιλοσοφική συζήτηση για την ηθική, δηλαδή αν η ηθική μπορεί να καθοριστεί επιστημονικά· και η φύση αυτή της μετα-συζήτησης εμποδίζει την πλήρη επιστημονιστική λατρεία της επιστήμης χάριν της φιλοσοφίας. Δεύτερον, τα επιχειρήματά του τυγχάνει να έχουν σοβαρά σφάλματα και συχνά βασίζονται σε λεκτικά παιχνίδια αποφυγής ή αντίφασης, ίσως λόγω της αντιπάθειας που έχει για τη φιλοσοφία και κατ’επέκταση για τα ιδεώδη της, της σαφήνειας και της αυστηρής λογικής ακόμα και για μη επιστημονικά ζητήματα. Η επιχειρηματολογία του Harris για μια επιστημονική ηθική λοιπόν επιδεικνύει τους κινδύνους της επιστημονικής αθεΐας, εν συγκρίσει με την φιλοσοφική αθεΐα.

Συνέχεια »

Read Full Post »

Older Posts »