| Μία σειρά άρθρων του Joseph Hoffmann για τα προβλήματα του σύγχρονου μουσουλμανικού κόσμου και τον μαινόμενο ισλαμικό φονταμενταλισμό. Η άποψή του έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς έχει ζήσει και έχει διδάξει πολλά χρόνια σε πανεπιστήμια σε μουσουλμανικές χώρες. Το δεύτερο άρθρο θα βρίσκεται σε λίγες μέρες εδώ, το τρίτο εδώ και το τέταρτο εδώ. |
The real cost of islamic terror
03.01.2015 © Joseph Hoffmann
ἀπὸ δὲ τῶν ἡμερῶν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ ἕως ἄρτι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν (Μτ 11,12).
Υπάρχουν Μουσουλμάνοι που πιστεύουν πως ο Αλλάχ κοίταζε επιδοκιμαστικά όταν το 2001 -ή όπως μετράει το χρόνο- κάποιοι από τους πιστούς του έριξαν αεροπλάνα με επιχειρηματίες και δασκάλους, γιαγιάδες και μωρά, σε δύο ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης, σκοτώνοντας άλλους 2000 εργαζόμενους, γραμματείς, φύλακες, καθαριστές και πωλητές σάντουιτς.
Υπάρχουν Μουσουλμάνοι που πιστεύουν πως ο Αλλάχ επιδοκίμασε, αν όχι διέταξε, την δολοφονία 136 παιδιών και δεκάδων άλλων σε δημοτικό σχολείο στην Πεσαβάρ το Δεκέμβριο του 2014.
Υπάρχουν Μουσουλμάνοι που πιστεύουν πως οι απαγωγή, ο βιασμός και ο βίαιος γάμος και εξισλαμισμός των 400 κοριτσιών στη Νιγηρία στηρίζεται από τις γραφές και αντικατοπτρίζει τη θέληση του Θεού.
Στις 30 Δεκεμβρίου, για να μπει καλά ο χρόνος, ένοπλοι στην περιοχή Κουράμ στο Πακιστάν κατέκαψαν δύο σχολεία θηλέων, ανεβάζοντας τον αριθμό παρόμοιων επιθέσεων σε πάνω από 1200 από το 2010.
Υπάρχουν όλο και περισσότερα στοιχεία ότι η πτήση των Μαλαισιανών Αερογραμμών 370 και της AirAsia 8501 (όπως και η σχεδόν ξεχασμένη της Egypt Ait 990 το 1999) έπεσαν από πιστούς Μουσουλμάνους πιλότους που είχαν μολυνθεί από τη ριζοσπαστική μουσουλμανική ιδεολογία και χρησιμοποίησαν τη θέση τους για να σκοτώσουν ξένους.
Τα γεγονότα είναι γεγονότα και αυτά μόλις που αγγίζουν την επιφάνεια: ο αριθμός Μουσουλμάνων που σκοτώνονται από μη Μουσουλμάνους έξω από τον Ισλαμικό κόσμο είναι σχεδόν αμελητέος. Ο αριθμός Δυτικών που σκοτώνονται από Μουσουλμάνους αυξάνει, αλλά οι επιθέσεις παραμένουν σποραδικές και λίγες. Ο αριθμός των Μουσουλμάνων που σκοτώνουν άλλοι Μουσουλμάνοι είναι τρομακτικός: 8πλάσιοι δολοφονούνται από ομόθρησκους παρά από ξένους -με τον σουνιτικό εξτρεμισμό να προκαλεί το 70% των δολοφονιών.
Σε αυτό το κείμενο δε με ενδιαφέρει να θρηνήσω για την άγνοια των ανθρώπων που πιστεύουν πως ο Θεός έφτιαξε τον κόσμο σε 6 μέρες ή έπλασε τον άνθρωπο από πηλό για να τον ξελογιάσει ένα ομιλόν ερπετό. Δεν αντιλέγω πως ίσως το μονοπάτι ανάμεσα στην κυριολεκτική πίστη σε τέτοιες ιστορίες και στην πίστη πως ακούς φωνές στα σύννεφα ή στη σπηλιά σου είναι μικρό. Αλλά αυτές οι πεποιθήσεις ίσως και να έχουν, ίσως και να μην έχουν κάποια διδακτική αξία.
Αλλά το ιερό βιβλίο του Ισλάμ, το Κοράνι, είναι πρωτίστως διδακτικό, διαφορετικό από τα άλλα βιβλία, μόνο και μόνο για τον απίστευτο αριθμό παραινέσεών του. Είναι ένα μεγάλο κήρυγμα χωρισμένο σε μέρη και όχι μια αλυσίδα ιστοριών, ποιημάτων, προφητειών και επιστολών. Αυτά που καταγράφονται για το Θεό στη Βίβλο προέρχεται από ιστορίες για ανθρώπους που πίστευαν στο Θεό και αυτές όχι καταγεγραμμένες με απόλυτη συνέπεια ή πιστότητα. Τα περισσότερα που γράφει το Κοράνι για το Θεό είναι παραινέσεις που στηρίζονται από ιστορίες ή αναφορές σε ιστορίες από παλιότερες παραδόσεις, αλλά στην ουσία φτιαγμένες για να διακρίνουν τους πιστούς από τους μη πιστούς.
Είμαι απόλυτα βέβαιος πως πεποιθήσεις που ερμηνεύονται ως εντολές ή κλήσεις σε δράση κάνουν πραγματική ζημιά: επηρεάζουν ζωές, γάμους, τη σεξουαλική ελευθερία και διαφθείρουν και καθιστούν ασήμαντη την ηθική ευθύνη. Μολύνουν την πολιτική και παρεμποδίζουν την παιδεία. Δεδομένου του πόσο η θρησκεία μπορεί να δηλητηριάσει τα πάντα, για να κλέψω μια φράση από τον εκλιπόντα Christopher Hitchens, δεν μου κάνει εντύπωση που οι άθεοι νομίζουν πως είναι ανώτεροι ως προς τη γνώση του πώς πρέπει να φέρονται. Δεν το αποδέχομαι βέβαια, αλλά ανάμεσα στον αριθμό των αθώων που σκοτώσαν οι άπιστοι τα τελευταία 20 χρόνια και τον αριθμό εκείνων που πέθαναν από θρησκευτική βία, άνετα θα προτιμήσω τους άθεους.
Αλλά ούτε αυτό είναι το θέμα του δοκιμίου αυτού. Θέμα του είναι οι θρήσκοι δολοφόνοι, εμπρηστές, βιαστές και υποστηρικτές της βίας. Πρέπει να αναφέρω (όχι για ίση μεταχείριση) πως υπάρχουν Εβραίοι που πιστεύουν πως, βάσει ενός βιβλίο που γράψαν οι ίδιοι και μυθεύματα που χρησιμοποιούν για να εγκαθιδρύσουν την ηγεμονία τους σε ένα κομμάτι μεσογειακής παραθαλάσσιας ερήμου, μπορούν σήμερα να βομβαρδίζουν τους παλιούς κατοίκους της γης, να χτίζουν κατοικίες όπου θέλουν και να εισβάλουν σε σπίτια και να καταστρέφουν ιδιοκτησίες όποτε τους καπνίσει. Επίσης πρέπει να αναφέρω πως υπάρχουν και Χριστιανοί που πιστεύουν πως μια γυναίκα που βιάζεται και μένει έγκυος πρέπει να γεννάει το μωρό, ότι η έκτρωση είναι φόνος επειδή το λέει ο Θεός σε μία από τις εντολές του (επισήμως) και πως η αντισύλληψη παρεμποδίζει το σχέδιο του Θεού για την πλάση. Αυτές οι ιδέες δεν μπορούν να κατακριθούν ως αντιβιβλικές γιατί είναι απλά μη βιβλικές: είναι απλά παράλογες. Είναι το τοξικό κατάλοιπο ενός δογματικού παρελθόντος.
Πραγματικά θεωρώ πως τέτοιες πεποιθήσεις είναι επικίνδυνες. Αλλά ο αριθμός των ανθρώπων που τις πιστεύουν έξω από το θρησκευτικά μεθωριακό Ισραήλ και τη Βιβλική Ζώνη των ΗΠΑ μειώνεται. Για την ακρίβεια υπάρχουν πολύ περισσότεροι Εβραίοι της διασποράς που δεν συμφωνούν με αυτά που κάνουν οι Λικούντ και Καντιμά Εβραίοι στο Ισραήλ. Και πολλοί περισσότεροι Χριστιανοί παγκοσμίως που είναι φιλελεύθεροι ως προς την αντισύλληψη, την έκτρωση και ένα μεγάλο αριθμό κοινωνικών και σεξουαλικών ζητημάτων από ότι είναι οι Χριστιανοί που (κυρίως στην Αμερική) δεν μπορούν να ξεκολλήσουν από τα δόγματα. Στο Ισραήλ οι Εβραίοι δεν σκοτώνουν άλλους Εβραίους, ούτε επιτίθενται σε συναγωγές και σχολεία και υπάρχουν ελάχιστα σύγχρονα παραδείγματα Χριστιανών που επιτίθενται για να σκοτώσουν στο όνομα κάποιου ορθού δόγματος. Καθολικοί και Προτεστάντες μαζέψαν τα ξίφη τους εδώ και καιρό. Στη Βόρειο Ιρλανδία, το πιο πρόσφατο παράδειγμα ενδοχριστιανικής βίας, ελάχιστοι θεωρούν πως τα “προβλήματα” έχουν κυρίως θρησκευτικά αίτια. Πρόκειται για πολιτική εχθρότητα που ξέμεινε από τον καιρό των αποικιών και των αντικαθολικών πολιτικών της Βρετανικής κυβέρνησης του 17ου αιώνα. Είναι απλά άσχετα στη συζήτηση για τη θρησκευτική βία στο Ισλάμ.
Η άμεση βία στη θρησκεία, βία του χειρίστου είδους, περιορίζεται σχεδόν αποκλειστικά στον ισλαμικό κόσμο και αυξάνεται μήνα με το μήνα αντί να συρρικνώνεται. Καθώς γράφω αυτό το άρθρο, τα ακόλουθα γεγονότα συνέβησαν ή συμβαίνουν το τελευταίο δεκαπενθήμερο:
- 2014.12.30 (Τομπρούκ, Λιβύη)
11 τραυματίζονται όταν ένας βομβιστής αυτοκτονίας πυροδότησε εκρηκτικά έξω από το Κοινοβούλιο. - 2014.12.29 (Ταγί, Ιράκ)
Ένας σαχιδιστής βομβιστής αυτοκτονίας εξολοθρεύει 17 Σιίτες που θρηνούσαν σε μια νεκρική σκηνή. - 2014.12.28 (Αλέπο, Συρία)
2 παιδιά είναι μεταξύ 6 θυμάτων βομβιστή με αυτοκίνητο της ISIS. - 2014.12.27 (Βαρντάκ, Αφγανιστάν)
Φονταμενταλιστές ρίχνουν ρουκέτα σε αγώνα βόλεϋ σκοτώνοντας τρεις συμμετέχοντες. - 2014.12.27 (Μοζόγκο, Καμερούν)
Οι Μπόκο Χαράμ καίνε χωριό και σκοτώνουν τουλάχιστον 30 κατοίκους. - 2014.12.27 (Μπιρί Σαχ Ραμάν, Πακιστάν)
Ένας Αχμαντίγια σκοτώνεται με σφαίρα στο κεφάλι λίγο αργότερα αφού ένας ιεροκήρυκας παραληρεί στην τηλεόραση εναντίον της μειονότητας. - 2015.1.03
Τουλάχιστον 11 άνθρωποι σκοτώνονται και 6 τραυματίζονται στο Καμερούν όταν ένοπλοι της Μπόκο Χαράμ ανοίγουν πυρ εναντίον λεωφορείου.
Όπως έγραψε ο Ben Doherty πρόσφατα σε άρθρο του στη Guardian, ο ισλαμικός εξτρεμισμός σκοτώνει κυρίως φτωχούς Μουσουλμάνους και όχι πλούσιους ξένους. Η πρώιμη κατηγοριοποίηση των εξτραμιστών από τις 25.000 τρομοκρατικές επιθέσεις από την 11/9 ως προερχόμενη από κυρίως φτωχούς, χωρίς μέλλον, αμόρφωτους νέους είναι μάλλον μέρος της γενικότερης μυθολογίας του κινήματος αυτού: Ενώ η τοπική βία -π.χ. οι Μπόκο Χαράμ στη Νιγηρία ή Αλ Σαμπάμπ στη Σομαλία- και οι ντόπιες φυλές, όπως οι Ταλιμπάν στο Πακιστάν και το Αφγανιστάν, όντως συνήθως είναι ελλιπώς μορφωμένοι άνδρες από τα φτωχότερα στρώματα των κοινωνιών τους, εκείνοι που στοχεύουν στον “μακρινό εχθρό” σε ΗΠΑ και Ευρώπη είναι εν γένει οι καλύτεροι και εξυπνότεροι στη χώρα τους: “Οι περισσότεροι νομίζουν πως η τρομοκρατία προέρχεται από τη φτώχεια, τις διαλυμένες οικογένειες, την άγνοια, την ανωριμότητα, την έλλειψη οικογενειακών και επαγγελματικών ευθυνών, από αδύναμα μυαλά που είναι ευπαθή στην πλύση εγκεφάλου -από τους κοινωνιοπαθείς, τους εγκληματίες, τους θρησκευόμενους φανατικούς ή, όπως πιστεύουν μερικοί [στην Αμερική] νομίζουν πως είναι απλά σατανικοί… Σε αντίθεση με αυτές τις θεωρούμενες αιτίες, στα 3/4 των περιπτώσεων που εξετάστηκαν ήταν μέλη της μεσαίας ή ανώτερης τάξης. Η μεγάλη πλειοψηφία τους (90%) προερχόταν από ακέραιες, καλές οικογένειες. Το 63% είχαν πάει κολέγιο σε αντίθεση με το 5-6% που είναι το σύνηθες στον αναπτυσσόμενο κόσμο”.
Αν συγκρίνουμε τα ασύγκριτα, μπορούμε να πούμε πως η ισλαμική βία προέρχεται και από τους πλούσιους και τους φτωχούς του ισλαμικού κόσμου, από μορφωμένους και αμόρφωτους και κυρίως από νέους, ριζοσπαστικοποιημένους νέους που λειτουργούν υπό την αιγίδα γηραιότερων υποστηρικτών που χαράσσουν στρατηγική. Οι προσπάθειες να βρεθεί μια “ενιαία” κοινωνική εξήγηση υπήρξε άκαρπη.
Το φαινόμενο εδράζεται ιδιαίτερα στην ερμηνεία επιλεγμένων στίχων από το Κοράνι και τη Σούνα. Μάλιστα οι υποστηρικτές της ιδεολογίας αυτής θα έλεγαν πως η λέξη “ερμηνεία” είναι ακατάλληλη -πως το πρόγραμμά τους διατάσσεται σαφώς στις γραφές. Μπορούμε να σημειώσουμε μερικούς από πληθώρα στίχων που διατάσσουν τη δολοφονία των απίστων:
Κοράνι (5:33) – “Η τιμωρία εκείνων οι οποίοι πολεμούν τον Αλλάχ και τον Απόστολό του και διαβιούν στη γη άσχημα είναι να εκτελούνται ή να σταυρώνονται ή να κόβονται τα χέρια και τα πόδια αντίπλευρα ή να εξορίζονται από αυτή τη γη. Αυτοί έχουν την ατίμωση στον κόσμο αυτό και τους περιμένει στον άλλο κόσμο μεγάλος παιδεμός.”
Κοράνι (8:12) – “[…] θα εγκαταστήσω τον τρόμο στις καρδιές των Απίστων και πλήξετε πάνω από τον αυχένα τους και χτυπήσετε τις άκρες από τα δάχτυλά τους.”
Κοράνι (8:67) – “Δεν έπρεπε για ένα προφήτη να κρατήσει αιχμαλώτους (πολέμου) αν (πριν) δεν υποτάξει τη γη (εντελώς) […]”
Η βία στο Ισλάμ είναι θρησκευτική θέση, όχι μια κατάσταση που έχει εξαχθεί με τη βία λόγω ανάγκης. Το Ισλάμ δεν έχει όμοιο στην υποστήριξη της βίας: σχεδόν καμία κοσμική ή θρησκευτική δύναμη μετά το 1945 -με μερική εξαίρεση τον Σταλινισμό, τον Πολ Ποτ στην Καμπότζη και τη σφαγή των Τούτσι από τοn Αζούκα στη Ρουάντα- δεν έχει εφαρμόσει περισσότερο τη βία ως μέσο κοινωνικής αλλαγής.
Τα κύρια θύματα αυτού του προγράμματα, που τώρα συμπεριλαμβάνουν μια γενιά από αντιγραφείς και ανεπίσημες συμμαχίες, είναι Μουσουλμάνοι με τη σιιτική μειοψηφία να αποτελεί μια διαρκώς αυξανόμενη κάστα θυμάτων (χάρη στη βλακώδη επέμβαση των ΗΠΑ στο Ιράκ). Δεν υπάρει αποτελεσματικός νομικός ή θρησκευτικός ελεγκτικός μηχανισμός στο Ισλάμ για να χειριστεί την εξάπλωση των φόνων, των απαγωγών και των επιθέσεων ως θρησκευτικών ενεργειών. Οι σποραδικές αποκυρήξεις συγκεκριμένων περιπτώσεων ως “Μη Ισλαμικών” δεν είναι μόνο αναποτελεσματικές, αλλά και σημασιολογικά άκυρες. Είναι ένας γελοίος όρος που δεν έχει καμία εφαρμογή εκτός του λεξιλογίου πεποιθήσεων και πρακτικών που απαγορεύονται σαφώς από το θρησκευτικό νόμο και εθιμοτυπία. Το να αποκαλεί κανείς τον αλόγιστο φόνο ομοθρήσκων “Μη Ισλαμικό” είναι παρόμοιο με το να αποκαλούμε το Ολοκαύτωμα ως εκτροπή από τον αληθή Ναζισμό ή την Ιερά Εξέταση μια παρερμηνεία της επί του όρους ομιλίας. Αντιθέτως ως επιχείρημα είναι ευάλωτο στην κατηγορία ότι η πλειοψηφία των Μουσουλμάνων έχουν μαλθακώσει, εκδυτικοποιηθεί και εκκοσμικευτεί πέραν σωτηρίας και είναι οι ίδιοι Μη Ισλαμικοί. Για αυτό δεν γίνεται όλη η φασαρία, άλλωστε;
Ένα κοινωνικό φαινόμενο ορίζεται από τα πιο εμφανή εξωτερικά χαρακτηριστικά του, ακόμη κι αν αυτά τα παρέχει μια φανατική και άνομη μειοψηφία και όχι μια πλειοψηφία που απλά παρατηρεί ήσυχη και παραδίδει τα όπλα μπροστά σε πράξεις βίας. Η έκταση που έχει λάβει το γεγονός ότι η βία ως θέμα θρησκευτικής πρακτικής έχει γίνει σιωπηλά αποδεκτό από μεγάλο αριθμό Μουσουλμάνων και η πεποίθηση πως η καταδίκη των ζηλωτών είναι μια μορφή παράδοσης σε έναν απειλητικό, αδιάφορο και ως επί το πλείστον σατανικό κοσμικό κόσμο είναι η πιο τραγική και προβλέψιμη κοινοτυπία σε αυτή την ιστορία. Όλοι παραδέχονται πως οι περισσότεροι Μουσουλμάνοι δεν είναι δολοφόνοι. Αλλά δεν είναι αυτό το ζήτημα. Το επίμονο ερώτημα είναι για ποιο λόγο τόσοι πολλοί είναι όντως δολοφόνοι και για ποιο λόγο οι “καλοί Μουσουλμάνοι” καταλήγουν να νιώθουν πως η πίστη τους υστερεί σε σχέση με τους ζηλωτές.
Ο προβληματικός Θεός: Ποιος ορίζει τον Αλλάχ;
Αλλά ακόμη κι αν αναγνωρίσουμε πως τα θύματα της ισλαμικής βίας είναι κυρίως Μουσουλμάνοι, το πρόβλημα δεν λύνεται από τους θρησκευτικούς ηγέτες ή τους πιστούς και δεν πρόκειται να λυθεί με τις περιστασιακές αποκυρήξεις που ακυρώνονται από την σιωπηρή, αλλά πραγματική υποστήριξη της βίας από ένα τμήμα της أمة –της ισλαμικής κοινότητας– και δεν έχουμε φτάσει καν στον πυρήνα του προβλήματος.
Ο πυρήνας είναι πεισματικά θεολογικός και πρέπει να αντιμετωπιστεί. Το τμήμα του που δεν έχει εξεταστεί είναι απατηλά απλό: δεν είναι ποιος ορίζει το Ισλάμ, αλλά ποιος ορίζει το Θεό; Και είναι ο ορισμός που προωθείται από τις ενέργειες των θρησκευτικών στρατιών σύμφωνος με κάποια αξιόλογη κατανόηση του Θεού;
Το πρόβλημα εντείνεται από το γεγονός ότι δεν είναι Μουσουλμάνοι αυτοί που πολεμούν -ή πρέπει να πολεμήσουν- “τρομοκράτες” συστηματικά. Είναι οι στρατοί και η τεχνολογία των ξένων, ο παραδοσιακός εχθρός, ο Σατανάς. Σε μια διαστρεβλωμένη ένδειξη αλληλεγγύης πολλοί απλοί Μουσουλμάνοι ανά τον κόσμο θεωρούν τη βία ως ένα πρόβλημα που προκαλείται από τη Δύση και πρέπει να αντιμετωπιστεί βίαια και αποφασιστικά και μένουν συγχυσμένοι ως το ποια είναι η ευθύνη της ουμά, αφού το βρίσκουν σχεδόν αδύνατο να ζητωκραυγάσουν για τους υπερασπιστές της “δημοκρατίας” και της “ελευθερίας” -δύο λέξεις που πολλοί στον ισλαμικό κόσμο θεωρούν με καχυποψία.
Η σύγχυση ενισχύεται από τα κηρύγματα των πνευματικά υποσιτισμένων και αμόρφωτων θρησκευτικών διδασκάλων και ιμάμηδων, ειδικά σε χώρες που δεν ελέγχουν κρατικά το περιεχόμενο των παρασκευιάτικων κηρυγμάτων. Οι Μουσουλμάνοι συχνά ενθαρρύνονται ή δελεάζονται να θεωρούν πως μια περίοδος βίας μπορεί να είναι απαραίτητη πριν η εκγατάσταση της ειρήνης -της επικράτησης του Ισλάμ ως παγκόσμιας θρησκείας- ολοκληρωθεί. Η πεποιθήσεις αυτές δεν είναι βέβαια ισλαμικές, αλλά ενσωματώθηκαν στην πίστη των ashratu’s-sa’ah (των έσχατων ημερών) από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένων της χριστιανικής εσχατολογίας. Μερικές φορές στην εβραϊκή και χριστιανική ιστορία τέτοιες απόψεις έχουν επικρατήσει. Αυτό οδήγησε το 70 μ.Χ. τον Βεσπασιανό και ξανά το 135 μ.Χ. τον Αδριανό να καταστρέψει την Ιερουσαλήμ, μια πόλη που οι μεσσιανικοί παροξυσμοί της έφτασαν σε τέτοιο επίπεδο που οι Ρωμαίοι θεώρησαν πως ο μόνος τρόπος να ελεγχθούν οι Εβραίοι ήταν να καταστραφεί ο ναός μέχρι θεμελίων και να αναγερθεί δικός τους στη θέση του. Μαθαίνοντας γρήγορα το μάθημα το νεογέννητο χριστιανικό κίνημα γρήγορα έγινε θρησκεία της ειρήνης και της συγχώρεσης, αγαπώντας όχι μόνο τον πλησίον, αλλά και τον εχθρό και τον ξένο. Ειδικά τους Ρωμαίους.
Αλλά οι παραλληλισμοί είναι σχεδόν πάντα εν μέρει ή τελείως λανθασμένοι. Το Ισλάμ διαφέρει σε δυο σημαντικά σημεία από το Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό: Τα κεντρικά κείμενα της ισλαμικής παράδοσης δεν πέρασαν από την ίδια ερμηνευτική διαδικασία που επηρέασαν την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη μετά τον 16ο αιώνα. Από εκείνο το σημείο και μετά η Βίβλος υπέστη έντονη ιστορική, φιλολογική και αρχαιολογική εξέταση, τα αποτελέσματα της οποίας τα βλέπουμε μέχρι σήμερα. Και κατά δεύτερον, οι επικλήσεις στην αποκατάσταση του Ισλάμ (και όχι στη μεταρρύθμισή του) συνήθως είναι ρομαντικές και ιστορικά εσφαλμένες αναφορές στην πιο αιματοβαμμένη περίοδο ισλαμικής επέκτασης μεταξύ 7ου και 9ου αιώνα, μόλις πριν την περίοδο της μεγάλης πνευματική ανάπτυξης που σταμάτησε απότομα με την άλωση της Βαγδάτης το 1258. Ενώ πολλοί μορφωμένοι Μουσουλμάνοι αναπολούν νοσταλγικά την λεγόμενη Χρυσή Εποχή της ισλαμικής αναγέννησης, η αλήθεια είναι ότι η αναγέννησης αυτή γρήγορα υποχώρησε μπροστά σε οπισθοδρομικές πολιτικές δυνάμεις και μορφές θρησκευτικού πουριτανισμού που σφράγισε τη μοίρα του Ισλάμ ως συντηρητικού, μη προοδευτικού και κυρίως εσωστρεφούς πολιτισμού.
Ο Ιουδαϊσμός δεν ήταν ποτέ επεκτατική θρησκεία. Τα ιστορικά του βιβλίου απεικονίζουν μια ημι-θεοκρατία που πολεμούσε για τη ζωή και την ταυτότητά της ενάντια σε μεγαλύτερες δυνάμεις: το θαύμα εδώ δεν είναι η “εξάπλωση”, αλλά η επιβίωση. Από την άλλη ο Χριστιανισμός, αν και επεκτατικός από τον 5ο αιώνα και μετά στην Ευρώπη, πέτυχε με το να γίνει μια εσωτεριστική θρησκεία με σαφώς ορισμένη θρησκευτική ιεραρχία που προωθούσε την μόρφωση στους ανώτερους κληρικούς της και την άγνοια στους λαϊκούς. Η πίστη σε μια καθολική “ουμά” πιστών που ορίζεται αυστηρά από αριθμούς και έκταση ήταν ξένη στα δόγματα και την προώθηση της Εκκλησίας και των μυστηρίων ως αποκλειστική οδό προς τη σωτηρία.
Το Ισλάμ δεν πέρασε από τις ίδιες φάσεις αυτο-ορισμού. Το ιερό του βιβλίο δεν αποτέλεσε ποτέ σοβαρό θέμα έρευνας. Η πίστη στην ιερή αυθεντία του καθιστούμε κάποιον Μουσουλμάνο και όλες οι άλλες πεποιθήσεις απέρρεαν από αυτό. Το Ισλάμ δεν βίωσε μια Μεταρρύθμιση και οι ανθρωπιστικές δυνάμεις που δημιούργησαν την Αναγέννηση και την ανάπτυξη της κοσμικής μάθησης ήταν ξένα προς τη φύση του. Στη Δύση η μάθηση θριάμβευσε πάνω από τη θρησκεία μέσω της θρησκευτικής αλλαγής. Στο Ισλάμ η αντίσταση στην αλλαγή μετά τον 13ο αιώνα προκάλεσε την υποβάθμιση της μόρφωσης και το θρίαμβο της ευλάβειας. Αυτός είναι ο λόγος που οι Χριστιανοί και οι Εβραίοι στον 12ο και στον 21ο αιώνα δεν ένιωσαν την ανάγκη να εξισώσουν τον Ιουδαϊσμό ή τον “αληθινό Χριστιανισμό” με τον βιβλίκό κόσμο ή τον καιρό του Ιησού, όπως προσπάθησαν να κάνουν (αποτυχημένα όπως αποδείχθηκε) οι μεταρρυθμιστές του 16ου αιώνα. Η αυθεντία της Βίβλου είναι θέμα υπό αίρεση και περιστασιακό. Αυτή η κοσμοθεώρηση έρχεται σε την πίστη του μέσου Μουσουλμάνου πως το Κοράνι έχει αδιαμφισβήτητη αυθεντία, πως τα λόγια και οι πράξεις του Προφήτη είναι άξιες μίμησης και πως δεν υπάρχει στοιχείο της σύγχρονης ζωής που δεν μπορεί να εξεταστεί με αναφορές στον ισλαμικό νόμο ή την ισλαμική παράδοση.
Για τουλάχιστον δύο χιλιετίες οι αυτοαποκαλούμενοι “λαοί του βιβλίου” —ένα παράδοξο κορανικό κατασκεύασμα που (ενίοτε) παρέχει στάτους πολίτη δεύτερης κατηγορίας σε Χριστιανούς και Εβραίους (Κοράνι 2,62.22,17)– παλεύουν να κατανοήσουν ένα Θεό που είναι και δίκαιος και ελεήμων. Στον αρχαίο εβραϊκό πολιτισμό, λόγω των φυλετικών ριζών του, η έμφαση ήταν στη δικαιοσύνη, συχνά στην εκ των υστέρων δικαίωση. Αλλά ο Ιουδαϊσμός του καιρού του Ιησού είχε απορρίψει πολλά από αυτά κάτω από την επίδραση της ελληνιστικής σκέψης. Οι λιθοβολισμοί ήταν σπάνιοι. Οι αποκεφαλισμοί και οι ακρωτηριασμοί ανήκουστοι και τον καιρό του Ιησού ακόμα και η εκτέλεση από τα δικαστήρια (π.χ. σταύρωση) απαγορευόταν. Διδασκόταν πως η προφητεία είχε πεθάνει μετά τον Μαλαχία, αλλά η παράδοση των ύστερων προφητών ήταν πως ο Θεός της δικαιοσύνης ήταν ελεήμων και οικτίρμων που αντάμοιβε εκείνους που ήταν ταπεινοί και συγχωρούσαν.
Η πιθανή, αν και έμμεση, πηγή του ισλαμικού πιστεύω είναι στον Ψαλμό 144,8 חַנּ֣וּן וְרַח֣וּם יְהוָ֑ה אֶ֥רֶךְ אַ֝פַּ֗יִם וּגְדָל־חָֽסֶד׃ (Οικτίρμων και ελεήμων ο Κύριος· πρβλ. بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ, το “μπισμαλάχ”). Δεν υπάρχει κάτι πρωτότυπο ή επαναστατικό εδώ: Η επίκληση από τον Ιησού του Shema Yisrael, ήδη αρχαίο (Δευτ 6,4-9), σηματοδοτεί ένα από τα λίγα σημεία όπου η Καινή Διαθήκη δηλώνει με σαφήνεια τον ακλόνητο μονοθεϊσμό της. marks one of the few occasions where the New Testament asserts its unequivocal monotheism. “ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔφη αὐτῷ· Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου·” (Μτ 22,36).
Η εξέλιξη της ιδέας του Θεού από παροχέα, νομοδότη και τιμωρό σε ένα Θεό που λειτουργεί αναλογικότερα και με περισσότερη αγάπη προς την πλάση επηρέασε τον Ιουδαϊσμό από τον 4ο π.Χ. αιώνα μέχρι την πτώση της Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ. Το ένα αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης, αλλά όχι το μόνο, ήταν ο Χριστιανισμός. Δεν υπήρχε κάτι νέο ως προς τη διδασκαλία του Ιησού, πέρα από το ότι έμοιαζε να πρόσκειται περισσότερο στα διδάγματα του Αμώς και του Ωσηέ και στην ιδέα ότι ο Θεός ήταν ανεξάντλητα υπομονετικός, αν και αναμφίβολα ο κριτής του καλού και του κακού. Ωστόσο, όλο και περισσότερο, όπως και στην αρχή του Ισλάμ, το καλό και το κακό αποκτούν κοινωνικές αναφορές. Το κακό είναι “στις καρδιές των ανθρώπων”. Προκαλεί την πλεονεξία στους εμπόρους, καταπίεση στους φτωχούς, περιθωριοποίηση στους αδύναμους, στους ανυπεράσπιστους -χήρες, παιδιά, ορφανά, ασθενείς. Το κείμενο έχει σχεδόν αντιγραφεί από το ένα βιβλίο στο άλλο δημιουργώντας μια παράδοση συνειδητοποιημένων κειμένων που όμοιά τους δεν υπήρξαν στη θρησκευτική γραμματεία πριν την εβραϊκή Βίβλο και την Καινή Διαθήκη.
Η ριζοσπαστική επέκταση αυτής της ιδέας εμφανίζεται στην διακήρυξη της Καινής Διαθήκης (στην παράδοση του Ιωάννη) πως ο Θεός είναι αγάπη. “Ἀγαπητοί, ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὅτι ἡ ἀγάπη ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστι, καὶ πᾶς ὁ ἀγαπῶν ἐκ τοῦ Θεοῦ γεγέννηται καὶ γινώσκει τὸν Θεόν. 8 ὁ μὴ ἀγαπῶν οὐκ ἔγνω τὸν Θεόν, ὅτι ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστίν.” (Α Ιω 4,7-8) Έχει ειπωθεί πως με αυτόν και μόνον το στίχο η εκδίκηση της Παλαιάς Διαθήκης πέθανε, το μνήμα έκλεισε. Είναι μια συγκλονιστική αλλαγή από την οποία η θρησκεία ποτέ δεν θα επανέλθει, αλλά παραδόξως δεν επανεμφανίζεται στο Ισλάμ σε αυτή τη ριζοσπαστική μορφή 500 χρόνια μετά. Αντίθετα, για απόλυτα κατανοητούς λόγους που έχουν σχέση με τη φύση της εποχής και του πολιτισμού στην οποία έζησε ο Μωάμεθ, ο Θεός της εκδίκησης και της κρίσης επανεμφανίζεται μαζί με την ιδέα του περιούσιου λαού και την βοηθητική ιδέα ενός κουφού και τυφλού λαού που δεν κανει ό,τι προστάσσει ο Θεός.
Το χριστιανικό μήνυμα δεν εξαλείφεται τελείως από το Κοράνι, αν και δεν είναι σε περίοπτη θέση. Ο Θεός μισεί την αμαρτία, αλλά τη συγχωρεί. Ο Θεός του Κορανίου επιδεικνύει συγκράτηση αντί να εκφράζει αγάπη. Όπως ο Θεός του Αβραάμ, είναι Θεός της ερήμου και όχι της πόλης, ανάμεσα στις φυλές και όχι στους δασκάλους. Αν και η πρώιμη Μουσουλμανική κοινότητα ήταν θυελλώδης, η επιθετικότητά της πρέπει να γίνει κατανοητή βάσει των κοινωνικών συνθηκών και πιέσεων που τη δημιούργησαν, όπως οι Χριστιανοί συμπεριφέρθηκαν άσχημα σε παγανιστές, Εβραίους και αντιφρονούντες (αιρετικούς) μόλις απέκτησαν εξουσία κατά την πρώτη χιλιετία της ύπαρξής τους. Το ζήτημα δεν είναι ποια βία δημιούργησε μια θρησκευτική κοινότητα (ωδίνες, όπως περιγράφει η Βίβλος τέτοια πράγματα), αλλά αν η επιστροφή σε αυτή τη βία είναι ποτέ ηθική.
Ο Θεός του Τότε και του Τώρα
Αλλά αυτά είναι ιστορία. Αυτό είναι το τώρα.
Και το ερώτημά μου τώρα είναι: Τι εικόνα του Θεού -ασχέτως των ιστορικών και κυρίως ανθρωπογενών παραλλαγών της εικόνας αυτής- δικαιολογεί τη δολοφονία παιδιών; Πού θα το βρω αυτό στο Κοράνι και τις Χαντίθ;
Μη μου πείτε τι λένε οι ιμάμηδες και μη μου αραδιάσετε άσματα και ερμηνείες. Δείξτε μου.
Ποια έννοια Θεού μου επιτρέπει να μαστιγώνω γυναίκες όποτε μου καπνίσει, να πυροβολώ σχολιαρόπαιδα στο κεφάλι, να παραμορφώνω τη νύφη ή την αρραβωνιαστικιά μου, να της κόβω να πόδια με στομωμένη λεπίδα επειδή φλερτάριζε; Να σκοτώνω τη γυναίκα μου επειδή με “ατίμασε”;
Ποιος Θεός μου λέει να ζωστώ με εκρηκτικά για να σκοτώσω απίστους, να ανατινάξω ξενοδοχεία, να αποκεφαλίσω Μουσουλμάνου επειδή δεν μπορούν να απαγγείλουν το Shehadah με συγκεκριμένο τρόπο;
Πείτε μου ποιος Θεός το λέει αυτό και θα σας πω χωρίς πολλή φιλοσοφική ανάλυση:
Διαλύστε αυτό το θεό.
Αυτός ο θεός είναι είδωλο.
Του θεού αυτού του αξίζει να γκρεμιστεί από το βωμό της χυδαίας φαντασίας σας, να ποδοπατηθεί και να ατιμαστεί. Ο θεός που διατάσσει τέτοια πράγματα είναι χειρότερος από οποιοδήποτε θεό λάτρευαν οι παγανιστές πρόγονοι του Μωάμεθ, πιο νοσηρός από το θεό οποιουδήποτε έθνους απείλησε τον Αβραάμ και τους απογόνους του. Συγκριτικά οι αιγύπτιοι θεοί είναι πρότυπα καλοσύνης. Οι ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν για τους θεούς των Βαβυλωνίων και των Χετταίων είναι αδιάφορη στρατηγική συγκριτικά με τις ζωές που θυσιάζονται καθημερινά στο βωμό αφού του ουράνιου τσακαλιού. Οι ταύροι των Χαναναίων και οι αρσενικές πόρνες του Διονυσίου ήταν ηθικά ανώτεροι του θεού που αποκαλείτε αληθινό Θεό, εκείνου που ονομάζετε Αλλάχ, ο οποίος όμως έχει πλαστεί εξ ολοκλήρου από μια ερωτο-πνευματική φαντασίωση, έναν παράδεισο ικανοποιημένων ανδρών στους κήπους των ουρί. Δεν έχει υπάρξει θεός στην ιστορία της ανθρωπότητας του οποίου οι εντολές είναι πιο απεχθείς, πιο ανάξιες υπακοής, του οποίου οι γνώστες και διδάσκαλοι και αρχηγοί είναι πιο αδαείς και πιο δειλοί. Όποιος λατρεύει το θεό που λατρεύετε εσείς είναι εχθρός της αλήθειας, της καλοσύνης, του ελέους και της συμπόνιας. Όποιον σκοτώνετε στο όνομα αυτού του θεού είναι μάρτυρας, άγιος. Όποιος συμφωνεί με τη δική σας ερμηνεία μιας πάλαι ποτέ ένδοξης πίστης, συνεισφέρει στην ταχύτερη παρακμή της και τον πνευματικό της θάνατο.
Αν πάρετε το μέρος αυτού του θεού, θα το πω ωμά, παίρνετε το μέρος του κακού. Αν γίνετε οπαδοί του απλά δείχνετε σε όλο τον κόσμο τους χειρότερους, νεκρωμένους από το χρόνο, στίχους ενός βιβλίου που μιλούσε στις καρδιές των ανθρώπων του 8ου αιώνα, αλλά όχι του δικού μας. Δική σας είναι η επιλογή να πλάσετε το θεό σας από αυτό τον πηλό. Υπάρχει καλύτερος πηλός. Υπάρχουν καλύτερα είδωλα.
Αφήστε το Κοράνι να βγει από την ανωριμότητά του και να γίνει μαζί με τα άλλα ιερά βιβλία μια δύναμη αλλαγής, στην οποία ο μαχαιροβγάλτης πολεμιστής της αρχαίας φαντασίας μετατρέπεται σε θεό ειρήνης και όχι ένα κατάλοιπο ενός βίαιου και αιματοβαμμένου παρελθόντος. Αφήστε αυτό το Θεό να πεθάνει, όπως πέθανε ο Γιαχβέ. Αφήστε τον Αλλάχ, που αποκαλείτε ελεήμονα, να αποκηρύξει το ρόλο που του αποδώσατε, το ρόλο ενός άγριου και σκληρού πατέρα, και να γίνει ένας θεός που αγαπά και αποζητά αγάπη.
Εσείς —οι άνδρες της βίας, που αποκεφαλίζετε, που καίτε, που πολεμάτε την αγάπη– εσείς είστε οι πραγματικοί άπιστοι.
Γιατί μόνο οι πραγματικοί άπιστοι -όπως έκαναν πάντα- πιστεύουν πως η μεγαλύτερη τιμή που μπορούν να κάνουν για ένα ον που αντικατοπτρίζει τα πάθη τους και τους επιτρέπει να προξενούν κακό είναι να το αποκαλέσουν θεό. Ο αποστάτης είναι εκείνος που διδάσκει πως ο θεός της φυλής, της ανεξέλεγκτης εκδίκησης και τους μίσους, είναι ο πραγματικός θεός. Αυτός ο θεός επιτρέπει το φόνο, τη ληστεία, το βιασμό και την εκδίκηση. Μισεί τη μάθηση, απεχθάνεται τις γυναίκες και θεωρεί όσου δεν ασπάζονται το μίσος του αμαρτωλούς. Αυτό είναι το κτήνος που οι θρησκείες του βιβλίου πριν τον Μωάμεθ αποκαλούσαν Μαμμωνά, Ασμόδαιο, Βηλφεγώρ και εκατοντάδες άλλα φριχτά ονόματα.
Εσείς -οι φονιάδες, οι δολοφόνοι παιδιών- ξεγυμνώσατε τον αληθινό Θεό από τα ονόματά του -Παντελεήμων, Αγνός, Πηγή της Ειρήνης, Γενναιόδωρος, Ο Δημιουργός της Ομορφιάς. Τον εξευτελίσατε μπροστά στο λαό του και τον κάνατε αντικείμενο κοροϊδίας για τους άλλους. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αμαρτία από αυτό και καταραμένοι να είστε.
Ήρθε ο καιρός για τους γενναίους, τους εραστές της σοφίας και της δικαιοσύνης και του ελέους να μιλήσουν με ειλικρίνεια για το τι έγινε και για το τι γίνεται: Ο Θεός του βιβλίου λιθοβολείται στους ιερούς τόπους ενώ οι πιστοί παρακολουθούν. Και στη θέση του την καρδιά πολλών Μουσουλμάνων την ορίζει ο Σατανάς.
Τα σχόλιά σας είναι ευπρόσδεκτα / Your comments are welcome