Ο Φιλιππίδης συνεχίζει με αναφορές στα ινδικά θρησκεύματα και μάλιστα χωρίς βιβλιογραφικές αναφορές (αν και αυτό μπορεί να οφείλεται στους επιμελητές του αρχείου και όχι στον ίδιο). Δεδομένου ότι η ενότητα στερείται αναφορών σε συγκεκριμένα ιερά κείμενα, θα περιοριστώ κι εγώ σε μερικά γενικά σχόλια.
Πάντως η ενότητα ξεκινά με μια βαρύγδουπη μεσσιανική δήλωση την οποία κατάφερα να ακολουθήσω στην πηγή της εγώ. Ας ξεκινήσουμε:
| Νοσταλγούν οι Ινδοί, αφ’ ότου εμφανίστηκαν στην υδρόγειο, λύτρωση από την αμαρτία και από την ενοχή, αλλά δεν την βρίσκουν. Εξ αυτού η νοσταλγία προς ένα λυτρωτή· η προσδοκία της επικείμενης ελεύσεώς του ως σωτήρα ήταν τόσο μεγάλη, ώστε όσες φορές προσέφεραν αιματηρή θυσία οι Ινδοί, συνηθέστατα πρόβατο, εκραύγαζαν: “πότε θα γεννηθεί ο λυτρωτής;”. |
Χωρίς βιβλιογραφική αναφορά, αναγκαστικά πρέπει να στραφούμε στο Διαδίκτυο για να επιβεβαιώσουμε την αναφορά αυτή. Αναζητώντας τις λέξεις Indians και “when will the saviour be born” προς μεγάλη μου έκπληξη βρήκα μόλις δύο βιβλιογραφικές εμφανίσεις της. |
Η πρώτη αναφορά εμφανίζεται στο βιβλίο των Jean Frédéric Bernard και Bernard Picart, “The Religious Ceremonies and Customs of the Several Nations of the Known World”, Vol.III, London, 1731, σελ.403. Η νεότερη εμφανίζεται στο βιβλίο του Joseph Broeckaert “The Fact Divine; A historical Study of the Christian Revelation and of the Catholic Church”, Portland, 1885, σελ.38 και ουσιαστικά είναι αναπαραγωγή της αρχικής αναφοράς.
Και οι δύο έχουν σαν αρχική πηγή έναν Γάλλο Ιησουίτη ιεραπόστολο, τον P. Bouchet, ο οποίος γράφει σε έναν ανώτερό του κληρικό ότι στο Μαντράς γνώρισε έναν πολύ έξυπνο Βραχμανο που του είπε ότι συχνά θυσίαζαν ένα πρόβατο και λέγανε με δυνατή φωνή “Πότε θα γεννηθεί ο Σωτήρας; Πότε θα εμφανιστεί ο Λυτρωτής;” [Louis Aimé-Martin, “Lettres édifiantes et curieuses concernant l’Asie, l’Afrique et l’Amérique: Guyanes, Pérou, Californie, Chili, Paraguay, Brésil, Buénos-Ayres, Industan, Bengale, Gingi, Golconde, Maduré, Carnate, Tanjaour, Marhate”, Paris, 1841, Β΄ Τόμος, σελ.349]
Εν ολίγοις, έχουμε μια φημολογία που μεταδίδει ένας Χριστιανός ιεραπόστολος στην αναφορά του στον ανώτερό του. Δεν της τρέχει ακριβώς η αξιοπιστία από τα μπατζάκια. Υπάρχει πάντως η περίπτωση αυτή να είναι αναφορά στην τελευταία ενσάρκωση του Βισνού (βλ.παρακάτω) αν και δεν αναφέρεται κάτι τέτοιο από τον Bouchet.
| Η συνολική εικόνα που προβάλλει από όλη την Ινδική Γραμματεία περί της έντονης νοσταλγίας λυτρωτή στις Ινδίες, κατά περιόδους, συνοψίζεται στις εξής χαρακτηριστικές γραμμές: Κατ’ αρχάς στη γη υπήρξε μια χρυσή περίοδος ύψιστης ανθρώπινης ευτυχίας και ηθικής τελειότητας [η περίοδος Krta-yuga] […] Αλλά επέρχεται η αμαρτία στον κόσμο και μαζί μ’ αυτή και η ασθένεια, η βραχυζωΐα, η φθορά και ο θάνατος […] Μετά αναμένεται η έλευση ενός σωτήρα του κόσμου, ο οποίος θα πραγματοποιήσει τη λύτρωση και θα ανακαινίσει την αρχέγονη χρυσή εποχή. Με την εμφάνισή του θα καταστήσει ευτυχές το σύμπαν και όλοι οι θεοί και οι πλανήτες θα συγκεντρωθούν για να τον ανυμνήσουν. |
Το απόσπασμα από το βιβλίο είναι μεγάλο και δεν θα το βάλω όλο. Περισσότερα για την Kr(i)ta-Yuga ή Satya Yuga μπορείτε να διαβάσετε στο το άρθρο της Wikipedia, όπου περιγράφεται με λεπτομέρειες. Αν και κοινά στοιχεία με τη τη Γη προ της Πτώσεως (όπως εμφανίζονται στη χριστιανική μυθολογία) υπάρχουν αρκετά, ενδιαφέρον προκαλούν κάποια σημεία της περιγραφής στα οποία διαφέρουν: |
- Η Satya Yuga είναι η πρώτη από τις 4 αέναα ανακυκλούμενες εποχές. Ακολουθούν η Treta Yuga και η Dwapara Yuga, όπου η κατάσταση χειροτερεύει και κατά την 4η εποχή (Kali Yuga) που είναι η εποχής μας ο κόσμος είναι γεμάτος διχόνοια και θάνατο. Έπειτα ξαναξεκινά η χρυσή περίοδος της Satya Yuga και ο κύκλος αρχίζει από την αρχή. Αυτό έρχεται σε άμεση αντίθεση με την χριστιανική πεποίθηση περί του αιώνιου παραδείσου μετά τη συντέλεια.
- Κατά την Satya Yuga ο Θεός (ο Βισνού) ενσαρκώθηκε τέσσερις φορές
- Οι άνθρωποι ζούσαν περίπου 4000 χρόνια (δεν υπήρχε αθανασία όπως στη χριστιανική μυθολογία)
- Οι άνθρωποι είχαν τη δυνατότητα να υλοποιούν στιγμιαία τις σκέψεις και τις επιθυμίες τους.
Η Satya Yuga είναι σαφώς ένας επίγειος, υλικός παράδεισος που υπόκειται στους νόμους της φθοράς καθώς η μία εποχή διαδέχεται την άλλη. Ο δε σωτήρας δεν είναι παρά η τελευταία ενσάρκωση του Βισνού που θα προκαλέσει το τέλος της Kali Yuga και την αρχή της νέα Satya Yuga, μέχρι ο κύκλος να ξαναρχίσει.
Αν και πόσο αυτό το σημαντικό σημείο της ινδουιστικής μυθολογίας είναι αμελητέο και μπορεί να αγνοηθεί για να στηρίξει την υπόθεση του συγγραφέα, θα το αφήσω στον εκάστοτε αναγνώστη.
Ενδιαφέρον είναι να σημειώσω πως η τελευταία ενσάρκωση του Βισνού ονομάζεται Kalki, που μεταφράζεται ως “Αιωνιότητα”, “Λευκός Ίππος” ή “Καταστροφέας της Βρωμιάς”, αλλά ο συγγραφέας προτιμά να μεταφέρει ως “ο καταλύων το στίγμα, λυτρωτής, που αναλαμβάνει από μόνος του τα στίγματα των ανθρώπων προς εξάλειψή τους”.
|
Στο αρχαιότατο ινδικό θρήσκευμα, όπου ο Agni, ο θεός της φωτιάς και του ήλιου, ως “φως του κόσμου” προσδοκάται να ενανθρωπήσει εκ παρθένου, αποστελλόμενος από τον ουράνιο πατέρα ως μεσίτης μεταξύ θεού και κόσμου. |
|
Ελλείψει παραπομπής σε μια τόσο σημαντική αναφορά, και πάλι αναγκάστηκα να καταφύγω σε ψαχτήρια. Τελικά κατέληξα πως η αναφορά αυτή πρέπει να έχει παρθεί από το βιβλίο του Arthur Drews, “Die Christusmythe” (1909) (μεταφρασμένο στα Αγγλικά εδώ), όπου γίνονται αναφορές στη θεότητα Agni (π.χ. η αναφορά του Agni ως “φωτός του κόσμου” εμφανίζεται στη σελίδα 112). Το πρόβλημα είναι ότι ούτε ο Drews παραπέμπει σε πρωτότυπα κείμενα, ενώ η αναζήτηση σε ινδουιστικές ιστοσελίδες υπήρξε άκαρπη. |
Χωρίς πρωτογενείς πηγών, ο Ινδουισμός θεωρώ πως μόνο αρκετά τραβηγμένα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το αποδεικτέο του συγγραφέα. Πάντως, ασχέτως, η κυκλική ινδουιστική κοσμολογία διαβρώνει αρκετά αυτές τις προσπάθειες εξ αρχής.
On the way to Ithaca 
Τα σχόλιά σας είναι ευπρόσδεκτα / Your comments are welcome