[Ydw] Οι συζητήσεις πολιτικής δεν πρέπει να φαίνονται μονόπλευρες

Policy Debates Should Not Appear One-Sided 03.03.2007 © Eliezer Yudkowsky Άρθρο της σειράς: “Η πολιτική σκοτώνει το μυαλό” « Προηγούμενο | Επόμενο »

Ευρετήριο κειμένων του Eliezer Yudkowsky

Ο Robin Hanson πρόσφατα πρότεινε τη δημιουργία καταστημάτων όπου θα μπορούν να πωλούνται απαγορευμένα είδη. Υπάρχουν αρκετά εξαιρετικά επιχειρήματα για μια τέτοια κίνηση -το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, την τάση των γραφειοκρατών να απαγορεύουν τα πάντα, την εγγενή προκατάληψη των νομοθετών (όπως ισχύει και για όλους τους ανθρώπους). Αλλά ακόμα και να ισχύουν αυτά (απάντησα), κάποια φτωχή, τίμια, αλλά όχι και πολύ μορφωμένη μάνα 5 παιδιών θα πάει σε ένα από αυτά τα καταστήματα, θα πάρει το “Ρόφημα θειικού οξέος του Δρ. Κομπογιαννίτη” για την αρθρίτιδα και θα πεθάνει, αφήνοντας 5 ορφανά να κλαψουρίζουν ζωντανά στην τηλεόραση.

Έκανα απλά μια παρατήρηση. Γιατί ο κόσμος νόμιζε πως ήταν επιχείρημα υπέρ του κρατικού ελέγχου;

Σε ερωτήσεις σχετικά με απλά γεγονότα (π.χ. αν η ζωή στη γη κατευθύνεται με φυσική επιλογή) περιμένουμε ορθά η μάχη των επιχειρημάτων να είναι μονόπλευρη· τα στοιχεία θα δείχνουν ή προς τη μία ή προς την άλλη κατεύθυνση και η “ισορροπία των αποδείξεων” θα το αντικατοπτρίζει αυτό. Πράγματι, με τον μπεϋζιανό ορισμών του στοιχείου, “ισχυρό στοιχείο” είναι απλά εκείνο που θα περιμέναμε να βρούμε μόνο στη μία μεριά.

Αλλά δεν υπάρχει λόγος για ένα σύνολο πολύπλοκων ενεργειών με πολλές συνέπειες να έχουν αυτή τη μονόπλευρη ιδιότητα. Για ποιο λόγο θέλει ο κόσμος οι συζητήσεις περί πολιτικής να είναι μονόπλευρες;

Η Πολιτική σκοτώνει το μυαλό. Τα επιχειρήματα είναι στρατιώτες. Όταν ξέρεις με ποια μεριά συντάσσεσαι, πρέπει να υποστηρίξεις όλα τα επιχειρήματα εκείνης της μεριάς και να επιτεθείς σε όλα όσα μοιάζει να ευνοούν τον εχθρό· διαφορετικά είναι σαν να μαχαιρώνεις τους στρατιώτες σου πισώπλατα. Αν τηρήσεις αυτή τη λογική, τότε η συζήτηση περί πολιτικής θα σου φανεί μονόπλευρη -το κόστος και τα μειονεκτήματα της αγαπημένης σου πολιτικής είναι στρατιώτες του εχθρού και πρέπει να τους επιτεθείς πάση θυσία.

Θα πρέπει να έχουμε κατά νου και άλλη μια ατυχή τάση· την τάση να θεωρούμε σοφή την απόλυτη ισορροπία μεταξύ των δύο θέσεων που ακούγονται περισσότερο. Μια πολιτική μπορεί να έχει πράγματι περισσότερα κόστη ή οφέλη. Αν δεν ίσχυε αυτό δεν θα μπορούσαμε να επιλέξουμε. Αλλά υπάρχει και η ανθρώπινη τάση να αρνούμαστε τα κόστη της αγαπημένης μας πολιτικής και να αρνούμαστε όλα τα οφέλη της αντίπαλης πολιτικής. Οπότε ο κόσμος θα νομίζει πως τα οφέλη μιας πολιτικής είναι περισσότερα από το κόστος, απ’ό,τι στην πραγματικότητα.

Αν επιτραπούν καταστήματα που πουλούν απαγορευμένα προϊόντα, κάποια φτωχή, τίμια, αμόρφωτη μητέρα 5 παιδιών θα αγοράσει κάτι που θα τη στείλει στον τάφο. Αυτή η πρόβλεψη είναι ακριβής και ξεκάθαρη -ένας λογικός άνθρωπος θα πρέπει να την παραδεχθεί ασχέτως ποιας στάσης κρατάει για το ζήτημα. Μπορεί επίσης να θεωρείτε πως το να είναι κάποια πράγματα απαγορευμένα, αυτό τα καθιστά πιο ακριβά και ότι ο νομοθέτης δεν θα χειριστεί σωστά τη δύναμή τους ή ότι η προσωπική της ελευθερία υπερνικά την επιθυμία σας να ανακατευτείτε στη ζωή της. Αλλά, πολύ απλά και αναπόφευκτα, θα πεθάνει ασχέτως.

Ζούμε σε ένα άδικο σύμπαν. Όπως όλα τα πρωτεύοντα, έτσι και οι άνθρωποι έχουμε μια έντονες αρνητικές αντιδράσεις στην αδικία· μας προκαλεί άγχος. Δύο είναι οι δημοφιλείς μέθοδοι αντιμετώπισης της γνωστικής ασυμφωνίας που προκύπτει. Πρώτον, κάποιος μπορεί να αλλάξει τον τρόπο θέασης των γεγονότων -να αρνηθεί ότι τα γεγονότα συνέβησαν ή να αλλάξει την ιστορία ώστε το γεγονός να μοιάζει δίκαιο. Δεύτερον, να αλλάξει την ηθική του -να αρνηθεί ότι το γεγονός ήταν άδικο.

Κάποιοι φιλελεύθεροι ίσως πουν πως αν μπεις σε ένα μαγαζί “απαγορευμένων ειδών”, προσπεράσεις αρκετές πινακίδες με την ειδοποίηση “ΚΑΠΟΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΔΩ ΜΕΣΑ ΙΣΩΣ ΣΕ ΣΚΟΤΩΣΟΥΝ” και αγοράσεις κάτι που θα σε σκοτώσει, τότε φταις εσύ και σου άξιζε να πεθάνεις. Αν αυτή ήταν η ηθική αλήθεια, τότε δεν θα υπήρχε κανένα κατά για τη δημιουργία τέτοιων μαγαζιών. Θα υπήρχε μόνο καθαρό κέρδος, θα ήταν μια μονόπλευρη ανταλλαγή χωρίς μειονεκτήματα.

Άλλοι ίσως πουν πως οι ρυθμιστές μπορούν να εκπαιδευθούν ώστε να επιλέγχουν λογικά και σύμφωνα με τις επιθυμίες των καταναλωτών. Αν ίσχυε αυτό τότε (από τη δική τους ηθική σκοπιά) δεν θα υπήρχε κατά της ρύθμισης της αγοράς.

Είτε μας αρέσει, είτε όχι, υπάρχει γενετική λοταρία για τη νοημοσύνη -αν και σε αυτό το σημείο η αδικία του σύμπαντος είναι τόσο έντονη που πολλοί προτιμούν να το αρνηθούν. Τα πειραματικά στοιχεία που δείχνουν ένα 60%-80% της νοημοσύνης να βασίζεται στα γονίδια είναι ισχυρότατα, αλλά ακόμα και να μην ίσχυε αυτό, δεν έχεις τον έλεγχο ούτε της ανατροφής σου, ούτε και της πρώιμης εκπαίδευσής σου.

Εμένα με μεγάλωσαν να πιστεύω πως η άρνηση της πραγματικότητας είναι ηθικό κακό. Αν άρχιζα να εθελοτυφλώ και να ονειρεύομαι πως ένα ποτό θειικού οξέος θα μου έκανε καλό, τότε θα έκανα κάτι που και με έχουν προειδοποιήσει να μην κάνω και με έχουν μεγαλώσει να το θεωρώ απαράδεκτο. Κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται σε περιβάλλον -ας μην συζητήσουμε για γονίδια γιατί αυτό το κομμάτι παραείναι άδικο- που ο σαμάνος του χωριού τους λέει πως είναι σωστό να έχουν πίστη και λάθος να είναι σκεπτικιστές. Ακολουθούν καλόπιστα τη συμβουλή αυτή και πεθαίνουν. Αντίθετα με σένα και με μένα, μεγάλωσαν με ανθρώπους που πίστευαν πως οι σωστοί άνθρωποι ακολουθούν τις επιταγές της κοινωνίας. Νομίζεις πως θα ήσουν αρκετά έξυπνος ώστε να είσαι επιστημονικά σκεπτικιστής, αν είχε γεννηθεί στα 500 π.Χ.; Ναι, υπάρχει η γενετική λοταρία, ασχέτως τι πιστεύεις για τα γονίδια.

Όταν λες “Τους ανθρώπους που αγοράζουν επικίνδυνα προϊόντα τους αξίζει να πάθουν ζημιά!” δεν είσαι σκληρός. Είναι απλά ένας τρόπος για να αρνηθείς ότι ζεις σε ένα άδικο σύμπαν. Πραγματική σκληρότητα θα ήταν να πεις “Ναι, το θειικό οξύ είναι φριχτός τρόπος θανάτου και όχι, της μητέρας των 5 παιδιών δεν της άξιζε να πεθάνει, αλλά θα τα κρατήσουμε ανοιχτά τα μαγαζιά γιατί κάναμε αυτούς τους υπολογισμούς”. Μπορείτε να φανταστείτε πολιτικό να το λέει αυτό; Ούτε κι εγώ. Εφόσον οι οικονομολόγοι μπορούν να επηρεάσουν την πολιτική, ίσως τους βολεύει να μπορούν να το σκεφτούν αυτό -ή ακόμα και να το πουν σε ένα εξειδικευμένο περιοδικό, ντυμένο με μια απόκρυφη, πολυσυλλαβική γλώσσα που δεν μπορεί να αναπαραχθεί από τα ΜΜΕ.

Δεν νομίζω πως όταν κάποιος κάνει μια λάθος επιλογή και πεθαίνει, αυτό είναι ευκαιρία για γλέντι. Εγώ το θεωρώ τραγωδία. Δεν είναι πάντα καλό να σώζεις τον κόσμο από τις επιπτώσεις των επιλογών του, αλλά πατάω πόδι στη θανατική ποινή. Οι πεθαμένοι δεν μαθαίνουν από τα λάθη τους.

Δυστυχώς το σύμπαν δεν συμφωνεί μαζί μου. Θα δούμε ποιος θα μείνει όρθιος στο τέλος.

Advertisement