Σήμερα είναι 19 Οκτωβρίου και σαν σήμερα το 1784 γεννήθηκε ο Θεόφιλος (κατά κόσμον Θωμάς) Καΐρης (να πω την αλήθεια, προτιμώ τις επετείους γέννησης και όχι θανάτου· έχουν πολύ πιο ωραίο συμβολισμό). Ποιος ήταν ο κύριος αυτός;
Όποιος έχει ασχοληθεί με την νεότερη ελληνική ιστορία ίσως έχει ακούσει να αναφέρεται το όνομα του Θεόφιλου Καΐρη (ενδεχομένως όχι κολακευτικά). Ο Θεόφιλος Καΐρης γεννήθηκε, όπως είπαμε, το 1784 και πέθανε το 1853 στη φυλακή. Αν και είχε σπουδαία δραστηριότητα στο χώρο της πολιτικής και της εκπαίδευσης, τόσο κατά τη διάρκεια των ζυμώσεων για την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους, αλλά και μετά αυτής, έμελλε να μείνει γνωστός ως ο μοναδικός επιφανής Έλληνας ντεϊστής που ουσιαστικά ξέκοψε από το ορθόδοξο δόγμα όντας κληρικός ο ίδιος (κάτι που η Ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ της δεν χώνεψε).
Την προσωπική του αυτή θρησκευτική φιλοσοφία, την οποία ονόμαζε “Θεοσέβεια”, την πλήρωσε με ιδιαίτερη έχθρα τόσο από το εκκλησιαστικό κατεστημένο της εποχής (αναμενόμενο), αλλά και από το διαπλεκόμενο με αυτήν πολιτικό σύστημα, το οποίο δεν καλοέβλεπε και τις φιλελεύθερες αποχρώσεις που εμπεριείχε ο Θεοσεβισμός.
Δικάστηκε, φυλακίστηκε, εξορίστηκε, αναθεματίστηκε από Ιερά Σύνοδο και Πατριαρχείο Κων/πόλεως (“Περί της νεωστί αναφανείσης αντιχρίστου διδασκαλίας του Θεοσεβισμού”), απελάθηκε, επανήλθε στην Ελλάδα, ξανακαταδικάστηκε και φυλακίστηκε, αφήνοντας την τελευταία του πνοή στη φυλακή της Σύρου· θύμα μιας διαδικασίας που ήταν ιεροεξεταστική σε όλα πλην του ονόματος. Οι δε συμπατριώτες του, για του δείξουν την αγάπη τους, ξέθαψαν το πτώμα του, το σχίσανε και γεμίσανε την κοιλιά του με ασβέστη (για να μην αναστηθεί ως βουρδούλακας, ενδεχομένως;) Ο Άρειος Πάγος τον αθώωσε 8 μέρες μετά το θάνατό του, ενδεχομένως σε μια προσπάθεια να νίψει ιστορικά τας χείρας του, μιας και σίγουρα η απόφαση δεν έδρασε αναστατικά.
Το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο του Καΐρη “Φιλοσοφικά” (§§ 474-491) συμπυκνώνει όλη τη θεολογική του σκέψη. Προφανώς έχει πολλές ομοιότητες με τις ντεϊστικές φιλοσοφίες της Ευρώπης και των ΗΠΑ (εμφανές σε όποιον έχει διαβάσει την “Εποχή της Λογικής” του Thomas Paine) και πολλές αδυναμίες (άλλωστε, αν συμφωνούσα με τα επιχειρήματα του Καΐρη θα ήμουνα ντεϊστής), αλλά οι ιδέες που παρατίθενται στο κείμενο και γράφτηκαν στα μέσα του 1800 είναι σημαντικές, κατ’εμέ, για δύο λόγους: ήταν ίσως η τελευταία φορά που το θρησκευτικό συναίσθημα στην Ελλάδα προσπάθησε να ανέβει εξελικτικό σκαλοπάτι και η φιλοσοφία αυτή δεν εδραζόταν στην απλή αντίδραση στο κατεστημένο και στον αντικληρικαλισμό.
§ΥΟΔʹ
Θεὸς καὶ ἐστι, καὶ λέγεται, τὸ ἀπειροτέλειον ἐκεῖνο, καὶ μακαριώτατον ὄν, ὁ πανσθενὴς ἐκεῖνος, καὶ ἀπειρόσοφος, καὶ ἀπειράγαθος νοῦς, ὁ τὰ πάντα ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι βουλήσει μόνῃ παραγαγών, καὶ συντηρῶν αὐτά, και κυβερνῶν, και πρὸς τὶ ἵδιον α᾽τοῦ θεωρία, περὶ τε τῆς ὑπάρξεως αὐτοῦ, και τῶν θεἰων προσόντων, καὶ τῶν θείων ἔργων διαλαμβάνουσα.
§ΥΟΕʹ
Ὅτι ὑπάρχει Θεὸς ὑπέρτατος τῶν ὄντων Δημιουργός, οὐ μόνον ἐξ ὦν ἐν τῇ Ὀντολογίᾳ καὶ Κοσμολογίᾳ εἴπομεν, ἀλλά καὶ ἐκ τῆς ἰδίας αὐτοῦ ὑπάρξεως ἕκαστος ἡμῶν βεβαιωθῆναι δυνάμεθα· διότι ἕκαστος σύνοιδεν ἑαυτῷ καὶ ἀρχὴν λαβόντι καὶ τρεπτῶ ὄντι· ὅθεν καὶ ἐξ αυτοῦ μόνου βεβαιωθῆναι δύναται, ὅτι ὑπάρχει ὄν καθ᾽ ὕπαρξιν ἀναγκαῖον, ὑφ᾽ οὗ καὶ αὐτὸς καὶ τὰ λοιπὰ ἐνδεχόμενα ὄντα τὴν ὓπαρξιν ἔλαβον.
§ΥΟϚʹ
Ἀλλά καὶ ὡς ἐκ τῆς τῶν ἀνθρώπων ὁμολογίας, καὶ μάλιστα ὡς ἐκ τοῦ εἶναι τὸν ἄνθρωπον ἀϊδίου εὐδαιμονίας ἐπιδεκτικὸν, ἡ τοῦ ἀπειροτελείου ὄντος ἀποδεικνύεται ὕπαρξις, διότι ὡς ἡ τοῦ ὀφθαλμοῦ ὕπαρξις τὴν τοῦ φωτὸς καθίστησεν, ἡ τοῦ στομάχου τὴν τῆς τροφῆς, ἡ τῆς γνωστικῆς δυνάμεως, τὴν τῶν γνωστέων κτλ. οὕτω καὶ ἡ τοῦ ἀνθρώπου, πρὸς τὴν ἀΐδιον εὐδαιμονίαν τάσις, καὶ ἡ ἀκόρεστος αὐτῆς ἔφεσις, καὶ ἡ τοῦ πράττειν τὸ αγαθόν διάθεσις, καὶ ἡ τοσούτων κωλυμάτων ὕπαρξις, ἅτινα ἀντὶ τοῦ συνεργεῖν πρὸς ἐκπλήρωσιν τούτων κωλύουσι μάλιστα ταύτην, βεβαίως ἀποδεικνύουσι τὴν ὕπαρξιν τοῦ ἀπειροτελείου ἐκείνου ὄντος, δι᾽ οὗ μόνου καὶ ἐν ᾦ μόνῳ, αἱ τοῦ ἀνθρώπου δυνάμεις ἐν ἁρμονίᾳ ἔσονται καὶ αὐτὸς τῆς ἀνηκούσης αὐτῷ εὐδαιμονίας μέτοχος γενήσεται.
§ΥΟΖʹ
Καὶ ταῦτα μὲν περὶ τῆς τοῦ Θεοῦ ὑπάρξεως· τί δὲ ἐστιν ὁ Θεός οὐδεὶς οἶδεν, οὐδὲ εἰδέναι δύναται, εἰ μὴ μόνος αὐτὸς ὁ μόνος ἀπειροτέλειος· ὅθεν καὶ περὶ αὐτοῦ, οὐδὲν ἕτερον γιγνώσκειν δυνάμεθα, εἰμὴ ἰδιότητάς τινας, ἤ θεῖα προσόντα, δι᾽ ὦν τὸ τοιόνδε μόνον τῆς ὑπάρξεως αὐτοῦ γνωστὸν γίνεται.
§ΥΟΗʹ
Μανθάνομεν δὲ τὰ θεῖα προσόντα, καὶ ὡς Δημιουργὸν τῶν ἐνδεχομένων ὄντων, καὶ ὡς ἀπειροτέλειον ὄν αὐτὸν θεωροῦντες· ταῦτα δὲ εἰσὶ τὸ ἑνιαῖον, τὸ ἄναρχον ἤ ἀναίτιον, τὸ ἁπλοῦν, τὸ αἰὠνιον, τὸ ἄτρεπτον, τὸ πάνσοφον, τὸ πανάγαθον, τὸ δίκαιον, τὸ ἄπειρον, τὸ πανταχοῦ παρεῖναι κτλ.
§ΥΟΘʹ
Καὶ ἑνιαῖον ἐστι, καθ᾽ ὅ φύσει ὁ Θεὸς εἰς μόνος ὑπάρχει· ὅτι δὲ εἰς ἐστιν ὁ Θεός, καὶ ἐξ ἄλλων δῆλον γίνεται, καὶ μάλιστα διότι, ἐάν δύο μόνον ὑποτεθώσι, τότε ἑκάτερος καὶ ἑπομένως ἀμφότεροι, οὐ καθ᾽ ὕπαρξιν ἀναγκαῖοι ἔσονται.
§ΥΠʹ
Ἀναίτιον δὲ ἤ ἄναρχον, καθ᾽ ὅ ὑπ᾽ οὐδενὸς ἀρχὴν ἔλαβεν, ἀλλ᾽ ἐξ ἑαυτοῦ τὸ εἶναι ἔχει· καὶ καθ᾽ ὕπαρξιν ἀναγκαῖον ὑπάρχει ὄν.
§ΥΠΑʹ
Καὶ ἀπλοῦν μὲν ἐστι, καθ᾽ ὅ ἀσώματος καὶ ἀσύνθετος ὑπάρχει· αἰώνιον δέ, καθ᾽ ὅ ἀείποτε ὑπάρχει, μηδέ ἀρχήν λαβὼν, μηδὲ τέλος ληψόμενος· καὶ ἄτρεπτον, καθ᾽ ὅ οὐδεμιᾷ τροπῇ ἤ ἀλλοιώσει ὑποκείμενος ἐστίν ὡς καθ᾽ ὕπαρξιν ἀναγκαίως ὑπάρχων.
§ΥΠΒʹ
Πάνσοφον, καθ᾽ ὅ πάντα ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι πανσόφως παρήγαγε καὶ καθ᾽ ὅ τὴν γνῶσιν αὐτοῦ οὐδὲν διαφεύγει, οὐδὲ διαφυγεῖν δύναται· πάντα δὲ τά τε παρελθόντα, καὶ τὰ ἐνεστῶτα, καὶ τὰ μέλλοντα γνωστὰ αὐτῷ εἰσί.
§ΥΠΓʹ
Παντοδύναμον, καθ᾽ ὅ πάντα ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι βουλήσει μόνῃ παρήγαγε καὶ καθ᾽ ὅ αὐτὸς μόνος ὡς ἀπειροτέλειος σύμφωνον τὴν δύναμιν τῇ ἰδίᾳ ἔχει βουλήσει.
§ΥΠΔʹ
Πανάγαθον, καθ᾽ ὅ δι’ ἰδίαν μόνην ἀγαθότητα, οὐ μόνον ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι τὰ πάντα παρήγαγεν, ἀλλά καὶ συντηρῶν αὐτά καὶ κυβερνῶν εἰς τὸ ἴδιον τέλος διεξάγων οὐ παύεται· δίκαιον δὲ καθ᾽ ὅ ἑκάστῳ τὸ κατ’ ἀξίαν ἀποδίδωσι.
§ΥΠΕʹ
Τὸ πανταχοῦ παρεῖναι, καθ’ ὅ ἀπειροτέλειος ὤν, πάντα τε οἶδε, καὶ ἐπὶ πάντων ἐνεργεῖ, καὶ περὶ πάντων προνοεῖ, καὶ ἀπερίγραπτος ἐστὶ καὶ ἀπεριόριστος.
§ΥΠϚʹ
Τὸ ἄπειρον, καθ’ ὅ ἀπειροτέλειος ἐστὶ καὶ ἀπερίγραπτος.
§ΥΠΖʹ
Ἔργα δὲ τοῦ Θεοῦ λέγονται, ὅσα ὡς ἀπειρόσοφος, καὶ ἀπειράγαθος καὶ ἀπειροδύναμος βουλήσει μόνῃ καὶ ἐποίησε, καὶ ποιεῖ, καὶ ποιῶν οὐ παύεται· ταῦτα δέ εἰσιν ἡ βουλήσει μόνῃ ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι τῶν ὄντων παραγωγή, καὶ ἡ βουλήσει μόνῃ συντήρησις αυτῶν καὶ κυβέρνησις, εἴτε ἡ περὶ πάντα τὰ ὄντα θεία αὐτοῦ πρόνοια· καθ’ ἥν ἕκαστον αὐτῶν, κατὰ βούλησιν, καὶ γνῶσιν, καὶ ἐνέργειαν αὐτοῦ, ὡς πρωτίστης θεωρουμένης αἰτίας, καὶ ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι παρήχθη καὶ συντηρεῖται, καὶ εἰς τὸ οἰκεῖον τέλος διεξάγεται.
§ΥΠΗʹ
Ἐκ τούτων ἕπεται, ὅτι τὸ ἠθικὸν λεγόμενον κακὸν ἐκ μόνης τῆς τοῦ αὐτεξουσίου καταχρήσεως, τῆς ὡς ἐκ τῶν ἐλευθέρων ὄντων προερχομένης τὴν ὐπαρξιν λαμβάνειν δύναται, διότι ἀδύνατον τὸ ἀπειροτέλειον, καὶ ἀπειράγαθον ὄν, αἴτιον κακοῦ τινος γίνεσθαι· τὸ δὲ φυσικὸν λεγόμενον κακόν, οὐδὲ κακὸν κυρίως ἐστί.
§ΥΠΘʹ
Τοσοῦτον δὲ ἀπέχει τὸ ἀπειράγαθον ὄν τοῦ αἴτιον εἶναι κακοῦ, ὥστε οὐ μόνον ᾀείποτε συνεργεῖ τῷ προαίρεσιν ἀγαθὴν ἔχοντι εἰς τὸ ἀγαθόν, ἀλλἂ καὶ ἐξ αὐτοῦ τοῦ κακοῦ ἀγαθὸν οὐ σμικρὸν προέρσθαι ποιεῖ.
§Υϟʹ
Ἕπεται δεὺτερον, ὅτι ἡ τοῦ Θεοῦ πρόγνωσις, οὐδόλως ἀναιρεῖ τὸ τῶν λογικῶν ὄντων ἐλεύθερον· διότι ὡς Πάνσοφος, καὶ πάντα τὰ παρελθόντα, καὶ τὰ μέλλοντα εἰδώς, γινώσκει μὲν πάντα τὰ εἰς ἕκαστον τῶν ὄντων ἀναφερόμενα· ὡς πανάγαθος δὲ καὶ Δίκαιος, καὶ τὸ ἐλεύθερον τοῖς λογικοῖς, καὶ ἐλευθεροις οὖσι χαρισάμενος οὐδεμίαν τῇ δωρηθείσῃ ἐλευθερίᾳ ἐπιφέρει ἀνάγκην.
§ΥϟΑʹ
Ἕπεται τρίτον, ὅτι τὰ λογικὰ ὄντα, τὰ δυνάμενα καὶ γινώσκειν καὶ ἀγαπᾷν τὸν ἀπειροτέλειον πάντων τῶν ἀγαθῶν δοτῆρα, καὶ πρὸς α’τὸν αταφεύγειν καὶ κατ’ αὐτὸν βιοῦν, ἀνάγκη πᾶσα καὶ ἐν γνώσει και οἴκοθεν, καὶ σέβεσθαι αὐτὸν ὅση δύναμις, καὶ τιμᾷν καὶ ἀγαπᾷν, καὶ κατ’ αὐτόν βιοῦν, ἀνάγκη πᾶσα καὶ ἐν γνώσει καὶ οἰκοθεν, καὶ σέβεσθαι αὐτὸν ὅση δύναμις, καὶ τιμᾷν, καὶ ἀγαπᾷν, καὶ κατ’ αὐτὸν διάγειν, καὶ αὐτὸν ἀείποτε άφορῶντα· οὕτω δὲ τὸν τῆς Θεοσεβείας ἀποπληροῦντα νόμον καὶ τὰς δυνάμεις αὐτῶν βελτιούμενα, οἷον ἔνθεα ἀληθῶς καὶ εὐδαίμονα καὶ μακάρια γενήσονται.
“ἀδύνατον τὸ ἀπειροτέλειον, καὶ ἀπειράγαθον ὄν, αἴτιον κακοῦ τινος γίνεσθαι·”
Τότε δεν γίνεται να προσευχόμαστε σε Αυτόν για “ίδιον υλικόν όφελος” το οποίο να επιβαρύνει τους γύρω μας. Άρα η μόνη λογική δυνατότητα από αυτήν την παραδοχή είναι να είμαστε Χριστιανοί. Αυτό είναι, για πολλούς, το τραγικό λάθος όλων των θρησκειών εκτός του Χριστιανισμού. Υποπίπτουν σε αντίφαση όταν από την μια θεωρούν ως προκείμενη αυτή την πρόταση και από την άλλη δεν αποδέχονται την “ακραία ανιδιοτέλεια” που δίδαξε ο Χριστός. Κάθε ηθική προτροπή του Χριστού είναι τόσο συνεπής με αυτή την προκείμενη όσο οποιοδήποτε θεώρημα της Ευκλείδειας γεωμετρίας με τα δικά της αξιώματα (τα οποία ως “αξιώματα” δεν αποδεικνύονται). Αυτή η μοναδική λογική συνέπεια του Χριστιανισμού με την συγκεκριμένη προκείμενη κάνει πολλούς να τον θεωρούν ως την “μόνη Αλήθεια”, την οποία απαρνήθηκε ο Καΐρης με πολύ ιδιαίτερο τρόπο!
Αν νομίζεις πως χαρακτηριστικά όπως απειροτέλειο και απειράγαθο εφαρμόζονται αβίαστα στο Θεό του Χριστιανισμού, μάλλον ξεχνάς την Παλαιά Διαθήκη (και ας μην ξεχνάμε ότι όλα όσα γίνονται εκεί τα κάνει ο ίδιος ο Ιησούς ως μέλος της τριάδας ομοουσίου και αδιαιρέτου). Επίσης να θυμήσω πως πολλά από αυτά που έγραψαν ότι είπε ο Ιησούς είναι αντιφατικά μεταξύ τους και χρειάζονται αρκετές απολογητικές πιρουέτες για να συνταιριαστούν. Μπορείς να πιστεύεις ότι όλο αυτό το μπουρμπουτσουλούκι έχει κάποια εσωτερική συνοχή, αλλά δεν το λες “ευκλείδια γεωμετρική σύνέπεια”.
Επίσης αναλογίσου και την λογική της “ακραίας ανιδιότέλειας” για την επίτευξη του πλέον ιδιοτελούς απώτερου σκοπού.
1) H άποψη για τον Θεό που είχαν οι Εβραίοι, και καταγράφεται στην Παλαιά Διαθήκη, ήταν λανθασμένη και η διόρθωση της ήταν τόσο σοβαρή που χρειάστηκε συνεισφορά του Χριστού για να γίνει. Όλη λοιπόν η διόρθωση της στηρίζεται ακριβώς σε αυτό το σημείο που σου ανέφερα, όσο ασήμαντο και αν μοιάζει σε πολλούς. Σου υπενθυμίζω ότι οι μη Ευκλείδειες γεωμετρίες συγκροτήθηκαν από την αμφισβήτηση μόνο του 5ου αιτήματος και με αυτή την έννοια η τόσο θαυμαστή λογική συνέπεια του Χριστιανισμού με αυτήν την προκείμενη του δίνει μια απίστευτα ξεχωριστή θέση, όχι μόνο συγκριτικά με οποιαδήποτε θρησκεία, αλλά με οποιοδήποτε λογικό σύστημα ηθικής έχει παρουσιαστεί στον κόσμο μέχρι σήμερα.
2) Η “ιδιοτέλεια” που αποδίδεις σε οποιονδήποτε απαρνείται οποιοδήποτε υλικό αγαθό και υλική απόλαυση, η κατά εσένα “Ιδιοτέλεια” που περνά μέσα από τα μονοπάτια της αυταπάρνησης, της προσφοράς προς τον πλησίον, της αποδοχής ακόμα και του πόνου και του εξευτελισμού που σου προκαλεί ο άλλος, είναι μια διαστροφή της έννοιας της ιδιοτέλειας. Αυτό που, διαστρέφοντας το, πολλοί, ονομάζουν “ιδιοτέλεια” είναι η απόλυτη υπέρβαση της ιδιοτέλειας, της έγνοιας για τον εαυτό. Δεν είναι μια ευτελής εγωκεντρική επιδίωξη, είναι απλά η προσπάθεια να κάνεις το θέλημα Του (το οποίο προκύπτει από την προκείμενη που αναφερόμαστε), όχι για χάρη του εαυτού σου, αλλά επειδή κατάλαβες ότι αυτό οφείλεις να κάνεις για να έρθεις ως μια ιδιαίτερη μορφή υπαρξης κοντά στην απόλυτη “ισορροπία” που Αυτός αντιπροσωπεύει.
3) Αν όλα αυτά, που είναι κοινός τόπος μεταξύ αυτών που έχουν στοιχειωδώς καταλάβει την Χριστιανική διδασκαλία, θεωρούνται από κάποιους απολογητικές πιρουέτες, τότε ποιος άλλος τρόπος υπάρχει να απαντήσει κάποιος σε όλες τις διαστρεβλώσεις που προκαλούν οι διάφορες ερμηνείες της; Όταν μάλιστα για όλα αυτά που υποστηρίζονται εδώ δεν επικαλούμαι φωτισμένες αυθεντίες (όπως έκανα για την ύπαρξη του Θεού, επειδή δεν γινόταν αλλιώς και επειδή οποιοδήποτε λογικό σύστημα δικαιούται την αποδοχή μερικών αναπόδεικτων αξιωματικών προτάσεων) αλλά λογική συνέπεια στην υπό συζήτηση προκείμενη του αρχικού κειμένου που παρουσίασες.
“το απειροτέλειο και απειράγαθο δεν μπορεί να είναι αιτία κακού”.
Ο μόνος λόγος που ο Χριστιανισμός έχει λογική συνέπεια είναι ακριβώς οι απολογητικές πιρουέτες. Χωρίς αυτές τις πιρουέτες ο θεός της Βίβλου δεν περιγράφεται με την παραπάνω πρόταση και ουσιαστικά αυτή η διαπίστωση του Καΐρη τον καταδίκασε σε διωγμό.
Άμα αρχίσω να σου αραδιάζω χωρία που δείχνουν ένα Ιησού που δεν συμπλέει με τις αγαθές ιδέες που έχεις εσύ γι’αυτόν, θα βρεις έναν κάρο δικαιολογίες για τις οποίες είτε δεν ερμηνεύω σωστά το χωρίο ή δεν παρουσιάζω σωστά τα συμφραζόμενα ή οποιαδήποτε άλλη δικαιολογία. Και ήδη με τον ίδιο τρόπο απέρριψες συλλήβδην ολόκληρη την θεώρηση του Θεού στην Παλαιά Διαθήκη επειδή δε σε βολεύει, παρότι η ορθόδοξη διδασκαλία την θεωρεί θεόπνευστη (και μάλιστα όχι τα ιστορικά κομμάτια, αλλά όλα τα υπόλοιπα που τσουβάλιασες).
Βέβαια, αν σου έλεγα πως ο Βούδας δίδασκε την υπέρτατη αγάπη και αυταπάρνηση, αλλά ταυτόχρονα έλεγε “όποιος δεν είναι μαζί μου είναι εναντίον μου”, έλεγε ιστορίες με βασιλιάδες που διέταζαν να κατασφαγιαστούν όλοι οι εχθροί του και έστελνε τους αμαρτωλούς στο πυρ το εξώτερο το προετοιμασμένο για δαίμονες, να μου επιτρέψεις να αμφιβάλλω βαθύτατα ότι θα δυσκολευόσουν να τον χαρακτηρίσεις σχιζοφρενή (και σίγουρα δεν θα έτρεχες να τον υπερασπιστείς).
όλα αυτά είναι κοινός τόπος μεταξύ αυτών που έχουν στοιχειωδώς καταλάβει την Χριστιανική διδασκαλία
Κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια Καλβινιστές διαφωνούν κάθετα με αυτά που γράφεις. Μάλλον θα φταίει που δεν έχουν στοιχειωδώς καταλάβει τη χριστιανική διδασκαλία. Συνειδητοποιείς ότι οι ερμηνείες του πυρήνα της χριστιανικής διδασκαλίας είναι όσες και οι αιρέσεις του Χριστιανισμού; Και είναι όλες εξίσου αναπόδεικτες, αλλά βασίζονται σε δικά τους “αξιώματα”; Και όλες πατάνε στο ίδιο ακριβώς βιβλίο;
Για να σε προλάβω, πριν απαντήσεις στα περί ερμηνείας, ξαναδιάβασε το σχόλιο από την αρχή.
Υπερασπίζομαι μόνο την Ορθοδοξία. Μην κοιτάς το γράμμα αλλά το πνεύμα της διδασκαλίας και η Ορθοδοξία ερμηνεύει το Ευαγγέλιο σύμφωνα με την φράση “όταν σε χτυπήσουν στο ένα μάγουλο γύρνα και το άλλο”. Ακόμα και ο Γκάντι θαύμαζε τον Χριστιανισμό για τη θέση του αυτή.
Μη μου αραδιάζεις συκοφάντες και διαστρεβλωτές του Χριστανισμού που στο όνομα του έκαναν και κάνουν τα πιο φρικτά εγκλήματα προκειμένου μας πείσεις ότι το πνεύμα και όχι το γράμμα αυτής της διδασκαλίας είναι διαφορετικό από αυτό που σου περιγράφω! Τέλος.
Όσο για τον Κα’ί’ρη όταν μάθεις γιατί έριξαν ασβέστη στη σωρό του θα καταλάβεις τις διαφορές του με τους Ορθοδόξους, αυτό που θέτεις εσύ ως διαφορά του είναι το ποιο αδιανόητο που είπες από τότε που σε γνώρισα.
Τα περί συκοφαντών και διαστρεβλωτών τα ακούω βερεσέ. Κι εσύ συκοφάντης και διαστρεβλωτής του Ευαγγελίου είσαι για αυτούς. Προσωπικά διασκεδάζω ιδιαίτερα να σας βλέπω να τσακώνεστε για το ποιος ερμηνεύει ορθότερα ένα λογοτεχνικό κείμενο γραμμένο από ένα σωρό διαφορετικούς συγγραφείς σε διάστημα 700 ετών… και μετά θυμάμαι ότι τέτοιες διαφωνίες αιματοκυλίζουν την Ευρώπη από το 300 μ.Χ. Για το πόσο καθαρά έχει τα χέρια της η Ορθοδοξία είναι θέμα ολόκληρου άρθρου, αλλά δε θα μου τους βγάλεις και αθώες περιστερές.
Η εκτός θέματος συζήτηση ας λήξει εδώ παρακαλώ.
Για το θέμα του Καΐρη, που αφορά και το άρθρο και με ενδιαφέρει περισσότερο:
Η πρόταση που κριτικάρεις δεν λέει τίποτα περισσότερο από το “ο Καΐρης διώχθηκε επειδή έπαψε να είναι Ορθόδοξος”· απλά το λέει πλαγίως. Η ιστοριογραφία φυσικά έχει λεπτομέρειες και για το παραπολιτικό παρασκήνιο που οδήγησαν στο διωγμό του (το άρθρο μεταφέρει μετά βίας ψήγματα).
Θα ήθελα όμως να μάθω για ποιο λόγο (κατ’εσέ) οι συντοπίτες του, πλημμυρισμένοι αναμφίβολα από χριστιανική αγάπη, το θεώρησαν σκόπιμο να τον τεμαχίσουν και να τον ασβεστώσουν.
Απ’όσο γνωρίζω ήταν μέθοδος για να εμποδιστεί η ανάσταση ενός νεκρού ως βρυκόλακα (μαζί με το κάρφωμα στην καρδιά)· ήταν μία μέθοδος εξαγνισμού του πτώματος. Στις Κυκλάδες υπήρξε (αν θυμάμαι καλά) μια ιδιαίτερη έξαρση της βρυκολακοφοβίας, ειδικά στα τέλη του 1700. Αλλά μπορεί να κάνω και λάθος μιας και δουλεύω από μνήμης.
Έχεις εσύ να παραθέσεις κάποια ιστορική πηγή που να αποκαλύπτει για ποιο λόγο συνέβη το περιστατικό;
Τελικά φοβάμαι ότι δεν έχει οποιοδήποτε νόημα κάθε συζήτηση μαζί σου. Αφού δεν καταλαβαίνεις ότι το να σκοτώνεις στο όνομα του Χριστού είναι διαστρέβλωση της διδασκαλίας του, παύει κάθε κουβέντα. Όσο για το τι έγινε με τον Καίρη μάλλον θα πρέπει να το βρεις μόνος σου, αφού ότι και να σου πω άλλα αντί άλλων καταλαβαίνεις!
Μια χαρά το καταλαβαίνω… αλλά το θεωρώ προσβλητικό να τσουβαλιάζονται ολόκληρα εκατομμύρια ετεροδόξων ως “διαστρεβλωτές και συκοφάντες” λες και οι Ορθόδοξοι δεν συμμετείχαν στον πανηγύρι σφαγών ή λες και δεν ήταν αυτοί που το ξεκίνησαν μάλιστα. Ούτε ξεχνώ πως εκείνοι που πρωτοστατούσαν στις διώξεις αιρετικών ήταν οι ίδιοι που καθόρισαν το επίσημο ορθόδοξο δόγμα στις Οικουμενικές Συνόδους.
Ώρα καλή!
Που να μην ήταν και παλιός φίλος…. τι θα διαβάζαμε τότε…..
Αν δεν ήμουν “παλιός φίλος” απλά θα σας αγνοούσα ως πωρωμένους – αμετ-άπιστους, όπως σίγουρα κάνουν πάρα πολλοί που εξαφανίζονται για πάντα αφού δουν αυτά που υποστηρίζονται εδώ.
Όσο για το προηγούμενο σχόλιο θα ήθελα να πω για ακόμα μια φορά ότι είναι εκτός θέματος σε βαθμό κακουργήματος όποιος βάζει στο ίδιο τσουβάλι μια ιδεολογία με τους διαχειριστές της. Η θεωρία του κομουνισμού δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως κακή επειδή την διαχειρίστηκε ο Στάλιν και ο Τσαουσέσκου με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Η επιστήμη της χημείας δεν προκαλεί την οικολογική καταστροφή αλλά οι διαχειριστές της. κ.ο.κ. Εαν συνεχίζεις να συγχέεις αυτά τα δυο και να μιλάς και για τα δύο ταυτόχρονα, εκτίθεσαι σε αυτούς που μπορούν να σκεφτούν και δεν το καταλαβαίνεις.
Και επιπλέον να ξέρεις ότι όλοι αυτοί που έσφαζαν στην ιστορία ήταν πάντα άθεοι, δηλωμένοι Σταλινιστές ή αδήλωτοι, προσποιούμενοι τους Χριστιανούς. Όποιος έχει φόβο Θεού δεν σφάζει. Για να κάνεις το “καλό” σε αυτόν τον κόσμο ή πρέπει να έχεις φόβο Θεού, ή να είσαι ημιμαθής εξυπνάκιας.
είναι εκτός θέματος σε βαθμό κακουργήματος όποιος βάζει στο ίδιο τσουβάλι μια ιδεολογία με τους διαχειριστές της…
Εννοείς το επιχείρημα που χρησιμοποίησες εσύ όταν απέρριψες συλλήβδην τους Καλβινιστές ως “συκοφάντες και διαστρεβλωτές του Χριστανισμού που στο όνομα του έκαναν και κάνουν τα πιο φρικτά εγκλήματα” και ωθήθηκα να σχολιάσω πως και οι Ορθόδοξοι δεν υπήρξαν παναγίτσες, αλλά αιματοκύλισαν το Βυζάντιο στο αίμα αιρετικών;
Βλέπω τα χούγια που εμφάνισες και στην προηγούμενη ανάρτηση τα εξελίσσεις. Και ad hominem βλέπω, και αχυράνθρωπο και “no true scotsman”… η χαρά της λογικής πλάνης.
BTW, εσύ δεν ήταν να φύγεις; Δε θα φύγεις τελικά;