|
Guardians of the Truth 15.12.2007 © Eliezer Yudkowsky
|
Η κριτική που συχνά καταφέρεται εναντίον των ορθολογιστών είναι: “Και η Ιερά Εξέταση νόμιζε πως κατείχε την αλήθεια! Προφανώς όλη αυτή η ιστορία με την “αλήθεια” είναι επικίνδυνη.”
Υπάρχουν πολλές προφανείς απαντήσεις, όπως “Αν νομίζεις πως το να κατέχεις την αλήθεια σε εξουσιοδοτεί να βασανίζεις και να σκοτώνεις, τότε κάνεις ένα σφάλμα που δεν έχει καμία σχέση με την επιστημολογία” ή “Αυτή η ιστορική δήλωση που έκανες για την Ιερά Εξέταση είναι “αληθής;”
Η αντίστροφη βλακεία δεν είναι εξυπνάδα. “Αν ο υπολογιστής σου σταματήσει να δουλεύει, δεν μπορείς να συμπεράνεις πως τα πάντα με το τρέχον σύστημά σου είναι σκάρτα και ότι χρειάζεσαι ένα νέο υπολογιστή χωρίς επεξεργαστή AMD, κάρτα οθόνης ΑΤΙ… παρόλο που το τρέχον σύστημα τα έχει και δε δουλεύει. Μπορεί απλά να χρειάζεσαι νέο καλώδιο ρεύματος.” Για να καταλήξεις σε λάθος συμπέρασμα δε χρειάζεται να είναι όλα τα βήματα λάθος· αρκεί ένα. Οι Ιεροεξεταστές πίστευαν πως 2+2=4, αλλά δεν ήταν αυτή η πηγή της παράνοιάς τους. Μήπως δεν έφταιγε ούτε ο επιστημολογικός ρεαλισμός;
Είναι εύλογο να συμπεράνουμε πως αν η Ιερά Εξέταση αποτελούνταν από σχετικιστές, που θεωρούσαν πως τίποτα δεν είναι αλήθεια και όλα είναι μάταια, τότε τα βασανιστήρια θα τους ήταν λιγότερο απολαυστικά. Το ίδιο θα ίσχυε αν είχαν λοβοτμηθεί. Είναι νομίζω μια σωστή αναλογία.
Ωστόσο… θεωρώ πως η συμπεριφορά της Ιεράς Εξέτασης προς την αλήθεια έπαιζε κάποιο ρόλο. Η Ιερά Εξέταση πίστευε πως όντως υπήρχε αυτό που λέμε “αλήθεια” και πως ήταν σημαντικό. Το ίδιο πίστευε και ο Richard Feynman. Αλλά οι Ιεροεξεταστές δεν ήταν Αναζητητές της Αλήθειας. Ήταν Φύλακες της Αλήθειας.
Διάβασα κάποτε ένα επιχείρημα (δε μπορώ να βρω την πηγή) πως το στοιχείο-κλειδί του πνεύματος κάθε εποχής (του zeitgeist, που λέμε) είναι αν τα ιδανικά του εντοπίζονται στο παρελθόν ή στο μέλλον. Σχεδόν όλοι οι πολιτισμοί πριν το Διαφωτισμό πίστευαν στην Έκπτωση – ότι τα πράγματα ήταν τέλεια στο μακρινό παρελθόν, αλλά συνέβη μια καταστροφή και όλα έκτοτε πάνε κατά διαόλου:
“Τον καιρό που η ζωή στη Γη ήταν πλήρης… αγαπιόντουσαν και δεν ήξεραν πως αυτό λέγεται “αγάπη προς τον πλησίον”. Δεν εξαπατούσαν κανέναν, αλλά δεν ήξεραν ότι ήταν “έμπιστοι”. Ήταν αξιόπιστοι, αλλά δεν ήξεραν ότι αυτό ήταν “καλοπιστία”. Ζούσαν ελεύθερα όλοι μαζί, δίνοντας και παίρνοντας και δεν ήξεραν ότι ήταν γενναιόδωροι. Γι’αυτό το λόγο κανείς δεν κατέγραψε τις πράξεις τους και δεν άφησαν ιστορία.”
Η οδός του Chuang Tzu, σε μτφ Thomas Merton
Αυτή η τέλεια εποχή του παρελθόντος, βάσει των καλύτερων ανθρωπολογικών στοιχείων που έχουμε, δεν υπήρξε ποτέ. Αλλά μια κουλτούρα που βλέπει τη ζωή να παίρνει τον κατήφορο είναι πολύ διαφορετική από μία που θεωρεί πως μπορεί να φτάσει σε ύψη δυσθεώρητα (και λέω “κουλτούρα” και όχι “κοινωνία” γιατί μια κοινωνία μπορεί να περιλαμβάνει πολλές υπό-κουλτούρες.
Μπορείς να πεις πως η διαφορά μεταξύ του Richard Feynman και της Ιεράς Εξέτασης ήταν πως η Ιερά Εξέταση πίστευε πως κατείχε την αλήθεια, ενώ ο Richard Feyman αναζητούσε την αλήθεια. Αυτό δε στέκει 100% βέβαια, αφού και ο Richard Feyman πίστευε πως κατείχε κάποιες αλήθειες, όπως “ο ουρανός είναι μπλε” ή “2+2=4”.
Ναι, υπάρχουν ουσιαστικά βέβαιες αλήθειες στην επιστήμη. Η Γενική Σχετικότητα μπορεί να καταρριφθεί από μελλοντικούς φυσικούς, αλλά η νέα θεωρία δε θα προβλέπει ότι ο ήλιος περιφέρεται γύρω απ’το Δία. Η νέα θεωρία πρέπει να κλέψει τις επιτυχείς προβλέψεις της παλιάς θεωρίας, όχι να τις καταργήσει. Η εξελικτική θεωρία λαμβάνει χώρα σε ανώτερο επίπεδο οργάνωσης από τα άτομα και τίποτα που θα ανακαλύψουμε για τα κουάρκ δεν πρόκειται να καταρρίψει το Δαρβινισμό ή την κυτταρική θεωρία της βιολογίας ή την ατομική θεωρία της χημείας ή ένα κάρο λαμπρές καινοτομίες που σήμερα θεωρούμε δεδομένες πέραν πάσης εύλογης αμφιβολίας.
Υπάρχουν “απόλυτες αλήθειες”; Όχι με την έννοια ότι έχουν πιθανότητα ακριβώς 1, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις όπου η επιστήμη θεωρεί πως βρήκε την αλήθεια.
Ωστόσο οι επιστήμονες δε βασανίζουν ανθρώπους που αμφισβητούν την ατομική θεωρία της χημείας. Γιατί όχι; Επειδή δε θεωρούν πως η βεβαιότητα τους εξουσιοδοτεί να βασανίζουν; Υπό μία έννοια, αυτή είναι η επιφανειακή διαφορά, αλλά γιατί δεν το πιστεύουν αυτό οι επιστήμονες;
Μήπως επειδή η χημεία δεν εμπεριέχει κάποια υπερφυσική τιμωρία αιώνιου μαρτυρίου για όσους δεν πιστεύουν στην ατομική θεωρία; Αλλά και πάλι επιστρέφουμε στην ίδια ερώτηση: “Γιατί; Γιατί οι χημικοί δεν πιστεύουν πως όσοι δεν πιστεύουν στην ατομική θεωρία θα πάνε στην κόλαση;
Επειδή τα επιστημονικά περιοδικά δεν θα επέτρεπαν την έκδοση άρθρου χωρίς πειραματικές αποδείξεις της ύπαρξης της κόλασης; Αλλά πολλοί επιστήμονες μπορούν να καταπιέσουν τα σκεπτικιστικά αντανακλαστικά τους κατά βούληση. Γιατί οι χημικοί δεν έχουν μια ιδιαίτερη παραθρησκευτική οργάνωση που να λέει πως όλοι οι μη χημικοί θα πάνε στην κόλαση, δεδομένου πως πολλοί είναι ήδη Χριστιανοί;
Ερωτήσεις σαν κι αυτή δεν έχουν μια βολική μονοσήμαντη απάντηση. Αλλά θα έλεγε πως έχει να κάνει με τη διαφορά του να βλέπεις την αλήθεια ως πεδίο άμυνας και ως πεδίο παραγωγής.
Όταν είσαι Φύλακας της Αλήθειας, δεν έχεις τίποτα χρήσιμο να προσφέρεις στην Αλήθεια πέρα από την προστασία σου. Όταν είσαι χημικός που προσπαθεί να κερδίσει το επόμενο Βραβείο Νόμπελ ανακαλύπτοντας μια νέα βιοχλαπάτσα, κάποιος που επιτίθεται στην ατομική θεωρία δεν είναι απειλή στην κοσμοθεωρία σου, αλλά χάσιμο χρόνου.
Όταν είσαι Φύλακας της Αλήθειας, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να προσπαθείς να συγκρατήσεις την διολίσθηση στην εντροπία καταστρέφοντας ότι παρεκκλίνει από την Αλήθεια. Αν υπάρχει κάποιος τρόπος να εισάγεται νέα ενέργεια στο σύστημα κατά της εντροπίας, μία αντλία αλήθειας, παράγοντας νέες αληθείς πεποιθήσεις μαζί με λίγες απώλειες, αυτή η αντλία μπορεί να κρατήσει την αλήθεια ζωντανή χωρίς την ανάγκη για μυστική αστυνομία. Στη χημεία μπορείς να αναπαράγεις ένα πείραμα μόνος σου και να δεις το αποτέλεσμα και αυτό κρατάει την πολύτιμη αλήθεια ζωντανή χωρίς να χρειάζεται βία.
Και το να κάνει κάποιος λάθος δεν είναι τόσο τρομερή απειλή, να καταλήξει να πιστεύει κάτι λάθος, δηλαδή. Αύριο έχει τη δυνατότητα να ανακτήσει το χαμένο έδαφος.
Αλλά το σύστημα δουλεύει επειδή η πειραματική μέθοδος είναι “κριτήριο ορθότητας” και όχι “κριτήριο σύγκρισης”. Επειδή τα πειράματα μπορούν να ανακτήσουν την αλήθεια χωρίς την ύπαρξη αυθεντίας και μπορούν και να καταρρίψουν αυθεντίες και να δημιουργήσουν νέες αληθείς πεποιθήσεις εκ του μηδενός.
Όπου υπάρχουν κριτήρια ορθότητας και όχι κριτήρια σύγκρισης, εκεί μπορούν να υπάρξουν αλλαγές που είναι βελτιώσεις και όχι απειλές. Εκεί που υπάρχουν μόνο κριτήρια σύγκρισης, εκεί που δεν υπάρχει τρόπος να υπερκεραστεί η αυθεντία, δεν υπάρχει ούτε τρόπος να λυθεί μια διχογνωμία μεταξύ αυθεντιών. Πέρα από την εξολόθρευση. Όποιος την έχει μεγαλύτερη, την καραμπίνα, κερδίζει.
Δεν θέλω να πω ότι μόνο αυτός ο παράγοντας επηρεάζει όλη την ιστορία, αλλά θέλω να δείξω πως υπάρχει μια σημαντική ψυχολογική διαφορά στο πώς βλέπει κανείς το ρόλο του στη ζωή. Θεωρεί πως ο ρόλος του είναι να προστατεύει, να διαφυλάσσει και να συντηρεί ή να ανακαλύπτει, να δημιουργεί, να βελτιώνει; Το “πάνω” δείχνει προς το παρελθόν ή το μέλλον; Πρόκειται για μια διάκριση που σκιάζει τα πάντα και απλώνει πλοκάμια παντού.
Είναι ο λόγος που πάντα επέμενα, για παράδειγμα, πως αν πρόκειται να συζητήσουμε για “ηθική Τεχνητής Νοημοσύνης” το καλύτερο θα ήταν να συζητήσουμε για το πώς θα βελτιώσουμε την τρέχουσα κατάσταση στο χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης και όχι από το να προσπαθούμε να εμποδίσουμε απλά να πάει κάτι στραβά. Αν υιοθετήσει κανείς κριτήρια απλής σύγκρισης, τότε παύει να βλέπει τα ιδανικά του, χάνει το σωστό και το λάθος, και βλέπει απλά το “διαφορετικό” και το “ίδιο”.
Θα έλεγα πως αυτή η βασική ψυχολογική διαφορά είναι και ο κύριος λόγος που όταν ένας ακαδημαϊκός κλάδος σταματήσει να προοδεύει, τείνει να “κακιώνει” (τουλάχιστον βάσει των εκλεπτυσμένων στάνταρ της επιστήμης. Η δολοφονία της φήμης κάποιου είναι ήπια επίθεση συγκρινόμενη με άλλες μεθόδους που έχουν εμφανιστεί. Τα περισσότερα συστήματα πίστης που έλαβαν θέση άμυνας προτίμησαν την κανονική δολοφονία). Αν δεν συμβαίνουν αρκετά συχνά αναταράξεις σε έναν κλάδο για να επιτρέψουν την προώθηση νέων επιστημόνων βάσει της αξίας τους και όχι του κομφορμισμού τους, τότε ο κλάδος παύει να αντιστέκεται στο κατρακύλισμα στην αυθεντία. Όταν δεν υπάρχει προοπτική για νέες ανακαλύψεις, δεν έχεις τίποτα να κάνεις όλη τη μέρα από το να κυνηγάς αιρετικούς.
Για να αποκομίσεις τα πνευματικά οφέλη της στάσης ανακαλύπτω/δημιουργώ/βελτιώνω πρέπει πραγματικά να παράγεις νέο έργο και όχι απλά να ελπίζεις ότι θα το κάνεις.
On the way to Ithaca 
…αλλά υπάρχουν περιπτώσεις όπου η επιστήμη θεωρεί πως βρήκε την αλήθεια.
Όπως με το Θεό ας πούμε…
Χμμμ; Δε νομίζω πως θα βρεις κανέναν επιστήμονα να σου πει πως απέδειξε επιστημονικά πως δεν υπάρχει Θεός. Ήλπιζα ότι θα είχες καταλάβει πως τα περισσότερα προβλήματα για την ύπαρξη του Θεού είναι φιλοσοφικά/ηθικά (ολόκληρη σειρά μεταφράζω γι’αυτό το θέμα! 😛 ) και λιγότερο επιστημονικά (π.χ. “το φάντασμα στη μηχανή” που θέτει εν αμφιβόλω την ύπαρξη της ψυχής. Αυτό για παράδειγμα δεν δημιουργεί πρόβλημα στην ύπαρξη Θεού γενικότερα, αν και προφανώς δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στη χριστιανική θεολογία).
Το σχόλιό σου, εν πάσι περιπτώσει, είναι άσχετο, γιατί ο συγγραφέας λέει παράδειγμα όπου η επιστήμη θεωρεί πως βρήκε την αλήθεια (π.χ. ατομική θεωρία ή -λέω εγώ- ότι η γη είναι σφαιρική). Ο Θεός εδώ δεν κολλάει καθόλου. Το άρθρο μιλάει για την ανθρώπινη ψυχολογία στην αναζήτηση της αλήθειας.
@Evan T.
Το ξέρω ότι είναι λίγο άσχετο το σχόλιό μου,απλώς θέλω να πω,εγώ προσωπικά το έχω ακούσει,πολύ επιστήμονες καταρρίπτουν την ύπαρξη Θεού επειδή δεν μπορούν να τον μετρήσουν και να τον υπολογίσουν με μαθηματικές αποδείξεις.
Το έχω ξαναπεί νομίζω πως το να αποδείξεις τη μη ύπαρξη από οτιδήποτε είναι από αδύνατο έως πολύ δύσκολο (και όχι μόνο για το υπερφυσικό). Αυτό που όντως μπορεί να κάνει η επιστήμη είναι να επιβεβαιώσει/καταρρίψει υλικές εκφάνσεις ή επεμβάσεις της εκάστοτε θεότητας (π.χ. η αρχαιολογία να αποδείξει πως το τάδε περιστατικό που περιγράφεται στη Βίβλο δε θα μπορούσε με τίποτα να είχε συμβεί ή ένας φυσικός να καταρρίψει κάτι που ο κόσμος νομίζει πως είναι μαγεία). Μερικές φορές όμως μια θρησκεία είναι πολύ δεμένη με τέτοιες εκφάνσεις οπότε υποφέρει θανάσιμα από τέτοιες αποκαλύψεις.
Φαντάσου π.χ. τι χαμός θα γινόταν αν ανακαλυπτόταν 100% επιβεβαιωμένα στο Ισραήλ ο τάφος του Ιησού και μέσα ο σκελετός του. Θα αποδείκνυε αυτό πως δεν υπάρχει Θεός; Όχι. Αλλά θα αποδείκνυε πως ο Ιησούς δεν αναστήθηκε σωματικά. Δε λέω πως ο Χριστιανισμός δε θα επιβίωνε, αλλά προφανώς δε θα είχε καμία απολύτως σχέση με το σημερινό Χριστιανισμό. Εδώ όμως ανακατεύεται και η ανθρώπινη ψυχολογία (όπως γίνεται εδώ)
@Ανδρέας
Καλό θα ήταν να είσαι πολύ πιο συγκεκριμένος για να μπορεί να γίνει ουσιαστική συζήτηση και να μην εκφυλίζεται στα επίπεδα troll-αρίσματος. Τι εννοείς “έχω ακούσει,πολύ επιστήμονες καταρρίπτουν την ύπαρξη Θεού “; Είμαι σχεδόν 100% σίγουρος ότι έχεις παρανοήσει τι ακριβώς εννοούν οι επιστήμονες που νομίζεις ότι το εννοούν.
Η απόρριψη μια γενικής πρότασης “Υπάρχει Θεός” δεν μπορεί να γίνει επιστημονικά διότι η πρόταση η ίδια δεν είναι επιστημονικά διατυπωμένη. Αυτό σημαίνει ανάμεσα σε άλλα ότι δεν είναι ούτε επαληθεύσιμη ούτε διαψεύσιμη. Δε λέει τίποτα δηλαδή.
Μόνο σε φιλοσοφικό επίπεδο μπορεί να γίνει αυτός ο διάλογος όχι σε επιστημονικό. Αυτό βέβαια δεν αποδεικνύει τίποτα πέρα του γεγονότος ότι μπορούμε να συζητάμε. Αυτό για το αν υπάρχει θεός ή όχι το οποίο αφορά την κατηγορία του “ντεϊσμού”.
Αυτό που μπορεί να ελεγχθεί και να αποδειχθεί ή να απορριφθεί επιστημονικά είναι συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που διαχρονικά διάφορες κουλτούρες αποδίδουν στο Θεό τους.
Όπως ο Χριστιανισμός για παράδειγμα, ο οποίος δίνει πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στην υποτιθέμενη θεότητα και παράλληλα διατυπώνει “επιστημονικές προτάσεις” μέσα από τα κείμενά τους και την ερμηνεία τους από τους κατά καιρούς μελετητές τους, είναι πιο εύκολο να διαψευσθούν. Όπως για παράδειγμα η δημιουργία του κόσμου/σύμπαντος, η προέλευση του ανθρώπου και η εξέλιξη των ειδών, η δυνατότητα παρθενογένεσης, η δυνατότητα να επανέλθει κάποιος αφότου πεθάνει, προβλήματα ηθικής κλπ.
Ξέρω ξέρω, αυτά εσύ θεωρείς ότι λάθος ανθρώπινες ερμηνείες, δε χρειάζεται να μπούμε πάλι σε αυτή την ατέρμονη κουβέντα.
@Evan T.@manblogg.
Αυτό σημαίνει ανάμεσα σε άλλα ότι δεν είναι ούτε επαληθεύσιμη ούτε διαψεύσιμη.
Αυτό ακριβώς εννοώ,με βάση επιστημονικά στοιχεία δεν μπορεί ούτε να διαψευστεί ούτε να επαληθευθεί ο Θεός….τώρα όσον αφορά τους επιστήμονες που το λένε δεν μπορώ να γίνω πιο συγκεκριμένος,ούτε πηγές μπορώ να σου δώσω ούτε ονόματα,αν θες με πιστεύεις,είχα ακούσει παλαιότερα μια ομιλία ενός επιστήμονα και με παραξένεψε η φράση του Η επιστήμη μπορεί να αποδείξει την ύπαρξη του Θεού και για να μην έχουμε βρει τίποτα αυτό το ον αποκλείεται να υπάρχει….το υγειές επιστημονικό σκεπτικό δεν πρέπει να απορρίπτει τίποτα,αντιθέτως να τα υπολογίζει όλα….π.χ έλεγαν παλαιότερα ότι βάση αδιάσειστων επιστημονικών στοιχείων το σύμπαν έχει απόσταση 10 δισεκατομμύρια έτη φωτός και όποιος διαφωνούσε ήταν καραγκιόζης,μετά από λίγα χρόνια έλεγαν όχι δεν είναι μόνο 10 δις έτη φωτός,βάση αδιάσειστων στοιχείων το σύμπαν μας είναι 40 δις έτη φωτός και όποιος διαφωνούσε ήταν καραγκιόζης….η σημερινή εκδοχή είναι ότι το σύμπαν είναι 90 δις έτη φωτός….και όποιος διαφωνεί είναι καραγκιόζης γιατί πάει κόντρα στα επιστημονικά μυαλά…..ποιός ξέρει τι θα λένε σε λίγα χρόνια….άρα τέτοιου τύπου πομπώδεις εκφράσεις απολυτότητας καλό είναι η επιστήμη να τις αφήσει στην άκρη και να μην αποκλείει τίποτα….τι θα πει αδιάσειστα στοιχεία;;;; αδιάσειστα θα πει αδιαμφισβήτητα,αν αποδειχθούν αναληθή τότε η επιστήμη χάνει την αξιοπιστία της….το σωστό είναι να λένε βάση των σημερινών δεδομένων και όχι βάση αδιάσειστων στοιχείων.
Αυτό ακριβώς εννοώ,με βάση επιστημονικά στοιχεία δεν μπορεί ούτε να διαψευστεί ούτε να επαληθευθεί ο Θεός
Το πρόβλημα, όπως έχω ξαναπεί, είναι όταν οι θρησκείες κάνουν επαληθεύσιμες/προβλέψιμες δηλώσεις (π.χ. η προσευχή έχει ορατά αποτελέσματα). Όταν κάνεις τέτοιες δηλώσεις ως θρησκεία και μετά η επιστήμη σε διαψεύδει και τρέχεις να τα μαζέψεις ή να βρεις ευφάνταστες δικαιολογίες, έχεις προφανές πρόβλημα (και όχι μόνο δημοσίων σχέσεων). Αλλά από την άλλη, σε ένα γενικό φιλοσοφικό θεό που δεν επεμβαίνει στο σύμπαν (πέρα από τη δημιουργία) δεν πιστεύει σχεδόν κανένας. Όλοι τα perks θέλουνε. Θρησκείες που δεν δίνουν υποσχέσεις, δεν επιβιώνουν. Αλλά όταν κάνουν χονδροειδείς υποσχέσεις που καταρρίπτονται ποιος φταίει; Η θρησκεία που τις κάνει ή ο επιστήμονας που τις ελέγχει; (και μερικές φορές δεν έχουν και επιλογή γιατί βρίσκονται στο δογματικό πυρήνα τους).
το σωστό είναι να λένε βάση των σημερινών δεδομένων και όχι βάση αδιάσειστων στοιχείων.
Δε θα φέρω καμία αντίρρηση στα λεγόμενά σου εδώ. Άλλωστε και το άρθρο αυτό προειδοποιεί αν είδες κατά της τελμάτωσης σε έναν επιστημονικό χώρο και της γέννησης αυθεντιών. Οι αυθεντίες ας μείνουν στις θρησκείες. Δεν έχουν χώρο στην επιστήμη.
Εγώ είπα με βάση το επιστημονικό σκεπτικό ότι δεν είναι δυνατόν να που με σιγουριά,όμως πιστεύω οι θρησκείες έχουν δίκιο γιατί ο Θεός αναγνωρίζεται μόνο μέσω της διαισθητικής και της πιστης,δεν μπορεί ο Θεός ο ίδιος να ειδωθεί με τα υλικά μας μάτια,μας έδωσε όμως το δείγμα του για να τον δούμε μέσω της φύσης που υπάρχει γύρω μας,αν λέμε ότι η φύση έγινε από μόνη της και υπάρχει αρμονικά από μόνη της τότε πως θα δούμε το Θεό;;;;
ο Θεός αναγνωρίζεται μόνο μέσω της διαισθητικής κ.λπ.
Και ποιος στο είπε αυτο; Μια θρησκεία. Οπότε γίνεται ο γνωστός κύκλος. Η θρησκεία έχει δίκιο γιατί η θρησκεία λέει πως έχει δίκιο. Ομοίως για πολλοστή φορά η δεύτερη πρόταση (,αν λέμε ότι η φύση έγινε από μόνη της και υπάρχει αρμονικά από μόνη της τότε πως θα δούμε το Θεό;)που λέει “για να βρεις το Θεό, πρέπει να πιστεύεις ήδη στο Θεό πριν τον βρεις”. (το οποίο όμως δε θα το δεχόσουνα αν στο έλεγε ένας Μουσουλμάνος για τον Αλλάχ).
Και επιπλέον: “ο Θεός γνωρίζεται μόνο μέσω της διαισθητικής” αλλά “μπορείς να τον δεις και μέσω της φύσης”. Οπότε δε γνωρίζεται μόνο μέσω της διαισθητικής. Οπότε τι νόημα έχει η πρώτη δήλωση όταν την αναιρείς μισή πρόταση μετά;
Προφανώς εννοείς ότι η φύση μας δείχνει πως υπάρχει Θεός, αλλά με τη διαίσθηση ότι είναι ο Χριστιανικός Θεός.
Προσωπικά έχω κουραστεί να γράφω τα ίδια και τα ίδια για τη “διαίσθηση”. Συζητήστε το με τις υπόλοιπες 3000 θρησκείες που με τη διαίσθηση διαισθάνονται άλλο θεό, και όταν αποφασίσετε ποιος έχει δίκιο, το ξανασυζητάμε. Αν η διαίσθηση ήταν αξιόπιστη και είχε ως πηγή κάποιο συγκεκριμένο θεό, θα διαισθανόσασταν όλοι τον ίδιο θεό, όχι ένα κάρο διαφορετικούς.
@Ανδρέα
Δεν ξέρω από τι πόστο ασχολείσαι με την πρόοδο της επιστήμης και τις επιστημονικές ανακαλύψεις στις λεγόμενες σκληρές επιστήμες όπως η φυσική , κοσμολογία κλπ. Ο επιστημονικός διάλογος γίνεται μέσω συγκεκριμένων οδών. Με δημοσιεύσεις, peer review, απορρίψεις ή αποδοχές και ξανα πάλι δημοσιεύσεις. Διάβασε εδώ πχ τη γνώμη ενός αστροφυσικού για το τι είναι συμβατό με τον επιστημονικό τρόπο σκέψης. Οι επιστήμονες είναι άνθρωποι με όλες τις αδυναμίες που έχουν οι άνθρωποι , τις προκαταλήψεις τους, και τα όποια μη αντικειμενικά τους πιστεύω (ακόμα και θρησκευτικά φυσικά). Αυτό είναι αναμενόμενο. Όμως η επιστημονική μέθοδος όπως λειτουργεί εγγυάται ακριβώς ότι θα επιβιώσουν οι θεωρίες που προσεγγίζουν καλύτερα την πραγματικότητα. Που είναι πιο συμβατές με ό,τι έχει ανακαλυφθεί ως τώρα. Και που βασίζονται σε δεδομένα μετρήσιμα και ανεξάρτητα από τις προσωπικές γνώμες ή κουλτούρα του καθένα. Μέχρι να αποριφθούν με νέες που εξηγούν καλύτερα/ευρύτερα τα ίδια φαινόμενα όπως πχ η θεωρία της σχετικότητας αντικατέστησε στην ουσία την Νευτώνια βαρυτική θεωρία.
Το είχα γράψει και σε κάποιο άλλο ιστολόγιο το ξαναγράφω και εδώ. Ένας από τους πιο σημαντικούς φυσικούς του περασμένου αιώνα, ο Fichard Feynman, είχε πει χαρακτηριστικά:”Η επιστήμη είναι μια μακρά ιστορία μάθησης του πώς να μην ξεγελάμε τους εαυτούς μας”. Οι αναφορές που κάνεις για το μέγεθος του σύμπαντος αν είναι όντως έτσι όπως τις γράφεις, θα περίμενα να δημοσιεύονταν σε περιοδικά τύπου Cosmopolitan. Είναι διασκεδαστικά και έχουν απόκριση σε πολύ μεγαλύτερο κοινό και αυτό είναι καλό, αλλά δεν είναι ακριβώς το μέρος που βρίθει ο επιστημονικός διάλογος.
Επίσης νομίζω υπάρχει άλλη μια παρεξήγηση. Η επιστημονική μέθοδος δεν απορρίπτει, με τη θετική έννοια δηλαδή, όλες τις προτάσεις οι οποίες μπορούν να γίνουν σε οποιοδήποτε έκφανση της ανθρώπινης ζωής. Αν κάποιος κάνει μια επιστημονική πρόταση αυτή πρέπει να γίνει ακριβώς στο πλαίσιο που περιέγραψα παραπάνω προκειμένου να έχει απάντηση από την επιστήμη. Κάθε άλλη πρόταση είναι απλά αδιάφορη για την επιστήμη διότι είναι εκτός του πλαισίου της. Η επιστήμη από μόνη της δεν ασχολείται με κάθε πρόταση που μπορεί να διατυπωθεί από τον καθένα. Επιπλέον το ότι μπορεί κάποιος να διατυπώνεις προτάσεις δε σημαίνει ότι οι προτάσεις αυτές χρίζουν και σοβαρής αντιμετώπισης από την επιστημονική κοινότητα ή από οποιαδήποτε άλλη κοινότητα. Παρόλο που είσαι ελεύθερος να διατυπώνεις πχ προτάσεις που υποστηρίζουν για παράδειγμα την επιρροή που μπορεί να έχει στο χαρακτήρα σου η θέση του πλανήτη Κρόνου την ώρα της γέννησής σου, εσύ έχεις και το βάρος να το αποδείξεις επανειλημμένα και πειραματικά ότι πράγματι έτσι είναι πέρα κάθε στατιστικής αμφιβολίας. Δεν είναι δουλειά της επιστημονικής κοινότητας να ασχοληθεί με την πρότασή σου διαφορετικά. Και ούτε είναι ένδειξη αδιαφορίας/σνομπισμού ή αλαζονείας από μεριά της. Σε αυτό ακριβώς εντάσσεται πχ και η λεγόμενη “θεωρία του ευφυούς σχεδιασμού” που πολλοί φανατικοί Ευαγγελιστές πχ θέλουν να διδάσκεται παράλληλα με την Δαρβινική εξέλιξη στα δημόσια αμερικανικά σχολεία. Αυτό έχει απορριφθεί επανειλημμένα διότι κρίνεται ότι η λεγόμενη θεωρία,δεν είναι επιστημονική μιας και δεν έχει αποδείξει τίποτα μέσα στο αποδεκτό επιστημονικό πλαίσιο.